Minister szykuje zmiany w oświacie. Pierwsze nowości już podczas matur

Ministerstwo Edukacji Narodowej konsultuje projekt ustawy o systemie oświaty. Szóstoklasiści i ich rodzice odetchną - MEN od nowego roku szkolnego chce zlikwidować egzamin na koniec szkoły podstawowej i przywrócić konkurs świadectw. Będą też i inne nowości. Jednocześnie Sejm przyjął projekt nowelizacji ustawy Karta Nauczyciela, która określa prawa i obowiązki pedagogów.

Nowości w egzaminach

Zdaniem Beaty Wieciech, dyrektor Szkoły Podstawowej nr 72 w Krakowie, brak egzaminu w VI klasie to korzystna zmiana dla uczniów, bo jego wynik często był zaskoczeniem. Jak twierdzi, zależał od szczęścia i nie odzwierciedlał wiedzy dziecka. Część zadań rzeczywiście polegała na wiedzy, część - wyłącznie na sprycie.

- Nigdy nie byłam za egzaminami na zakończenie szkół. Zestresowany uczeń zwykle wypada dużo gorzej niż na lekcji. Po kilku latach pracy z dzieckiem, sami jesteśmy w stanie ocenić jego umiejętności - mówi Beata Wyciech.

Kolejna nowość dotyczy maturzystów i osób zdających egzamin zawodowy. Już w tym roku będą mogli sfotografować ocenione arkusze egzaminacyjne. Dotychczas w Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej przysługiwało im tylko prawo wskazania dyskusyjnych fragmentów prac i zrobienia notatek. Nie wolno było kserować ani powielać arkuszy.

- Uczeń musi mieć poczucie, że jego praca jest sprawiedliwie oceniona. Temu służy zmiana. Teraz będzie mógł porozumieć się np. ze swoim korepetytorem - wyjaśnia Bogusław Kołcz, dyrektor Liceum w Zespole Szkół Akademickich w Nowym Sączu. Za rok taki przywilej dostaną też gimnazjaliści.

Również od przyszłego roku maturzysta, który uzna, że oceniono go niesprawiedliwie, będzie mógł się odwołać do Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego - ekspertów w danej dziedzinie nauki. Będzie mógł też jak dotychczas poprosić o weryfikację wyniku egzaminu, a dyrektor okręgowej komisji wyznaczy innego egzaminatora niż ten, który sprawdzał zadania.

Zdaniem Bogusława Kołcza odwołań na pewno przybędzie, ale za to egzaminatorzy zostaną zmobilizowani do solidnej pracy.

Godziny kontrolowane

W 2008 roku minister edukacji Katarzyna Hall wprowadziła obowiązek prowadzenia, niezależnie od obowiązkowej liczby godzin lekcyjnych (pensum), dwóch godzin zajęć pozalekcyjnych tygodniowo. Teraz te tzw. godziny karciane mają zniknąć, choć dyrektorzy będą zachęcać nauczycieli do prowadzenia takich zajęć, wypłacając dodatki motywacyjne.

- Najbardziej sprawiedliwym rozwiązaniem byłoby wprowadzenie tych godzin do pensum i podwyższenie go - zauważa Beata Wieciech.

Maria Stalmach-Krzyworzeka z Zarządu Małopolskiego ZNP zwraca uwagę, że godziny karciane były kontrolowane i służyły wyrównywaniu szans edukacyjnych.

- Zniesienie tego zapisu może w niektórych placówkach spowodować, że nauczyciele, realizując potrzeby konkretnej szkoły, w nienormowany sposób będą pracować na zastępstwach albo „łatać” zlikwidowane etaty w świetlicach – zauważa.

Kolejna zmiana planowana przez ministerstwo to zapis, że wszyscy nauczyciele, nie tylko etatowi, będą odpowiadać dyscyplinarnie, jeśli popełnią uchybienia w pracy.

Maria Stalmach-Krzyworzeka dobrze ocenia ten pomysł. - Praca z dziećmi jest wyjątkowa i odpowiedzialna. Jeśli ktoś wykonuje ją dobrze, nie musi się obawiać odpowiedzialności dyscyplinarnej - tłumaczy. Ponadto plan MEN zakłada, że wszyscy zatrudniani nauczyciele będą przedstawiać zaświadczenie o niekaralności i korzystaniu z pełni praw publicznych. Według dotychczasowej Karty Nauczyciela, ten wymóg dotyczył tylko zatrudnionych w szkołach publicznych. Ministerstwo będzie także prowadzić rejestr nauczycieli ukaranych dyscyplinarnie.

Nagrody po zmianach

Zmienić się mają także zasady wypłacania jednorazowej nagrody za długoletni staż i osiągnięcia, połączonej z uzyskaniem tytułu profesora oświaty. Do tej pory miała wysokość 6-miesięcznej pensji. Teraz wyniesie 18 tys. zł brutto. Na te nagrody państwo ma wydawać 450 tys. zł rocznie.
- Dla części nauczycieli może to oznaczać, że nagroda będzie niższa. Ale też otrzymuje ją nieliczna grupa, ok. 10-20 osób rocznie - przyznaje Bogusław Kołcz, który w 2008 roku jako jeden z pierwszych uzyskał tytuł profesora oświaty.

Szczegóły ustawy o systemie oświaty poznamy w wakacje. Potem odbędzie się głosowanie w Sejmie. Od marca do maja MEN organizuje wojewódzkie debaty na temat finansowania oświaty, kształcenia zawodowego, bezpieczeństwa i szkolnictwa specjalnego. Krakowską zaplanowano 19 kwietnia.

Przepisy nowej Karty Nauczyciela zaczną obowiązywać dwa tygodnie po jej ogłoszeniu. Teraz zajmuje się nią Senat. Zmiany dotyczące czasu pracy wejdą w życie 1 września.

Uwagi na temat zmian w oświacie można przesyłać za pośrednictwem serwisu www.debataoswiatowa.men.gov.pl.