Masz raka? Wyjedź za granicę. Tam są dużo większe szanse

To jedna piąta wszystkich, którzy umierają u nas na choroby onkologiczne. Każdego roku jest ich ok. 100 tys. Większe szanse mają chorzy nie tylko w Niemczech, Belgii czy Holandii, ale nawet w Czechach lub na Słowacji. - To przerażające, że skuteczność leczenia raka w Polsce jest tak drastycznie niższa niż w większości krajów UE! - irytuje się dr Leszek Borkowski, prezes Fundacji Razem w Chorobie, ekspert farmakologii klinicznej.

Opowiada o przypadkach osób, także bardzo jemu bliskich, które wyjechały na leczenie za granicę i tylko dzięki temu żyją. Wyliczenia fundacji, oparte na porównywaniu odsetka Polaków, chorych, którzy przeżyli z rakiem co najmniej 5 lat - z analogicznymi statystykami w innych krajach, potwierdza prof. Jacek Jassem, prezes Polskiego Towarzystwa Onkologicznego.

- Rachunek jest prosty. Na raka umiera prawie 100 tys. osób, a skuteczność leczenia w Polsce jest mniejsza o około 10 do 13 procent - potwierdza profesor.

Na katastrofalny stan polskiej onkologii wskazuje także raport NIK sprzed kilku dni. Wynika z niego, że jeśli chodzi o liczbę zachorowań na nowotwory to jest ona wyższa niż w Polsce w 22 spośród 27 państw UE. Pod względem śmiertelności jest niemal odwrotnie: wśród obywateli Unii więcej niż Polaków umiera na raka tylko Chorwatów i Węgrów.

Jedna z głównych przyczyn zapaści to drastyczne niedofinansowanie. Wydatki na onkologię wynoszą u nas 42 euro na osobę, podczas gdy np. Francja przeznacza na to samo 156 euro, Wielka Brytania 171 euro, a Czechy 85. O tym, jak absurdalne są to oszczędności świadczy kolejna liczba: tylko w 2015 roku koszty ekonomiczne, związane z chorobami nowotworowymi - tj. straty produkcyjne, koszty zwolnień, zasiłków, rent itp. - wyniosły u nas… 4,35 mld euro!

O kompromitującej nasz kraj wieloletniej zapaści w leczeniu raka świadczy wiele ludzkich dramatów i wiele liczb. Bodaj najbardziej poraża informacja, wg której rocznie w naszym kraju umiera ok. 20 tys. pacjentów onkologicznych tylko dlatego, że są leczeni w Polsce. W każdym kraju UE, poza Węgrami i Chorwacją, mieliby większe szanse.

Jedną z najistotniejszych przyczyn tych tragedii - obok drastycznego niedofinansowania i tym samym braku dostępu pacjentów do nowoczesnych terapii - jest fatalna koordynacja zarówno diagnozowania, jak i leczenia nowotworów.

Jak podkreśla dr hab. Adam Maciejczyk, prezes Ogólnopolskiego Zrzeszenia Publicznych Centrów i Instytutów Onkologicznych, najmniejsze szanse na życie mają pacjenci niewielkich miejscowości leczeni w szpitalach powiatowych, w których nierzadko brakuje specjalistów. W ocenie stowarzyszenia, naprawę należy rozpocząć od utworzenia sieci szpitali onkologicznych, w efekcie czego w każdym województwie powstałaby wyspecjalizowana jednostka koordynująca leczenie na całym jego obszarze. - Przygotowanym przez nas projektem sieci minister Łukasz Szumowski jest zainteresowany i w najbliższych dniach mamy spotkać się w tej sprawie - mówi Maciejczyk. Sieć prawdopodobnie byłaby początkiem tworzenia Narodowego Instytutu Onkologii.

Czy to kolejny program, który zakończy się na etapie dyskusji? Miejmy nadzieję, że nie, bo zielone światło na jego realizację dał premier Mateusz Morawiecki, bez którego, a raczej bez strumienia publicznych funduszy, wdrożenie pomysłu nie jest możliwe.

Ale dr Janusz Meder, prezes Polskiej Unii Onkologii, podkreśla, że bez wiedzy i edukacji społeczeństwa nie pomogą żadne pieniądze.

- Ludzie bardzo często zgłaszają się do nas w końcowym stadium choroby, kiedy nawet najdroższe i najnowocześniejsze terapie są już nieskuteczne - mówi prezes.

Jednak do badań profilaktycznych trzeba umieć skutecznie zachęcić. Pomimo wydania ponad 2,6 mld zł w latach 2006-2016 na Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych nie osiągnięto żadnego z głównych jego celów. Nie udało się ani zwiększyć liczby osób korzystających z badań profilaktycznych, w tym przesiewowych, ani zwiększyć wykrywalności nowotworów.