Marek Sawicki: PSL z partii utożsamianej ze wsią staje się partią ogólnonarodową

Przynajmniej pięć: PiS, Konfederacja, Koalicja Obywatelska, Lewica i Trzecia Droga.

Żadna pozycja negocjacyjna. Ostatecznych decyzji jeszcze nie ma, cały czas trwa w tych kwestiach wewnętrzna dyskusja w PSL o tym, jak się zachować w tej sprawie. Część naszych eurodeputowanych chciałaby współpracy z Koalicją Obywatelską, ale ja niezmiennie powtarzam, że powinniśmy iść jako Trzecia Droga. A jeśli nie porozumiemy się jako Trzecia Droga, to powinniśmy iść samodzielnie.

Wydaje mi się, że Szymon Hołownia ciągle nie ustalił z Władysławem Kosiniakiem-Kamyszem, do jakiej frakcji w europarlamencie będą przynależeć posłowie, którzy byliby wybrani ze wspólnej listy. Bo my przynależymy do Europejskiej Partii Ludowej, natomiast Polska 2050 do Renew Europe.

Wtedy ówczesna opozycja cała startowała z jednej listy - ale dziś już tego nie powtórzymy, ten temat jest w pełni zamknięty. Zresztą to powiedział premier Donald Tusk. On już przed wyborami samorządowymi powiedział, że nie chce wspólnych list z Lewicą i nie sądzę, żeby teraz zmienił zdanie. Natomiast dla nas najlepsza byłaby formuła Trzeciej Drogi. Razem przeszliśmy już przez dwie kampanie i trzeba to rozwijać.

Tak, uważam, że jest on sukcesem.

Przecież pan doskonale wie, jak się zmienił świat przez ostatnie pięć lat. W poprzednich wyborach zdobyliśmy jako PSL 12 proc., ale wcale nie można wykluczyć, że teraz, startując samodzielnie, mielibyśmy tylko 7 proc.

A dlaczego nie?

Owszem, struktury są, ale Polska się zmienia, wyborcy również. Partie, które tego nie zauważają, znikają ze sceny politycznej. Ruch ludowy zawsze umiał nadążać za zmianami, pamiętając jednocześnie o tradycjach. Ta innowacyjność utrzymuje nas na scenie politycznej od 128 lat. Teraz też się musimy utrzymywać do wymagań elektoratu i potrzeb ludzi - inaczej stracimy rację bytu.

Wcale nie musi tej koniczynki wyprzeć. Do dziś koniczynka jest w Europie. Wiele partii centrowych ma podobne logo - to właśnie pozostałość po partiach ludowych, które kiedyś funkcjonowały w europejskiej polityce. Nie widzę powodu, dla którego mielibyśmy tracić ten symbol, nawet jeśli rozszerzamy nasz projekt i powiększamy się o kolejne środowiska polityczne.

Nie wykluczam takiej możliwości - choć sam jestem głęboko przywiązany do tej nazwy. Uważam, że jest ona wartością. Ale też wiem, że rozwijając projekt i biorąc pod uwagę ewolucję polityki, żadnego scenariusza nie należy wykluczać.

Na pewno wnosi świeżość. Razem z nim doszli ludzie, którzy wcześniej nie angażowali się w politykę, mają na nią nowe spojrzenie. Na wiele spraw mają inne od nas poglądy, są bardziej liberalni niż nasze środowisko i w ten sposób nas ubogacają. Dzięki współpracy z nimi nasz udział w miastach jeszcze się zwiększył. W ten sposób PSL z tradycyjnej partii utożsamianej ze wsią staje się partią ogólnonarodową - a to z kolei wzmacnia nasz sojusz z Polską 2050.

Wnosi tyle, że dzięki naszej współpracy mamy możliwość realizowania celów politycznych, społecznych i gospodarczych. Natomiast na pewno nie dogadamy się w kwestiach światopoglądowych. Tego zresztą od początku nie było w naszej umowie koalicyjnej.

My unikamy tematów światopoglądowych, podnoszą je inni. Natomiast jesteśmy już pół roku po wyborach. To czas, by zacząć bardzo intensywnie realizować nasz program gospodarczo-społeczny, który wpisaliśmy w umowę koalicyjną. Chodzi mi o takie tematy jak dobrowolny ZUS, obniżenie składki zdrowotnej dla przedsiębiorców.

Zlekceważenie oczekiwań przedsiębiorców, brak realizacji obietnic wyborczych do nich kierowanych może skończyć się źle dla całej naszej koalicji. Oczekuję, że do eurowyborów te projekty zostaną poważnie potraktowane przez rząd i pojawią się też inne tematy, nie tylko karykaturalny projekt wakacji ZUS-owskich.

Ten pomysł wychodzi z kilku środowisk naszej koalicji, podchodzi w sposób zróżnicowany do kredytobiorców. W mojej ocenie ten program jest dość racjonalny, sprawiedliwy, choć też dyskusja wokół niego trwa zbyt długo. Natomiast drażni mnie, że dyskusja wokół tego tematu tak długo trwa.

Oczywiście, że tak.

Jeśli komuś się wydaje, że budownictwo państwowe czy społeczne sprawi, że mieszkania staną się tańsze i bardziej dostępne, to jest w błędzie. Nigdy państwo nie zrobiło niczego lepiej niż sami przedsiębiorcy i obywatele. Państwo umie tylko dobrze „strzyc” tych przedsiębiorców i obywateli.

Jestem przeciwnikiem tego, żeby tak ważne dziedziny gospodarki jak budownictwo, rolnictwo czy transport oddawać państwu. Żyłem w socjalizmie, pamiętam, jak się wtedy budowało.

Mówimy tylko o budownictwie miejskim, w ogóle zapominamy, że na wsi mamy cały czas niezidentyfikowaną liczbę pustostanów. W mojej ocenie 20 proc. siedlisk wiejskich jest opuszczonych. Co najmniej połowa z nich jest w dobrym stanie technicznym, można by w nich spokojnie zamieszkać.

Nie ma pan racji, że nikt nie chce tam mieszkać. Chodzi o to, że nikt nie chce tego sprzedać. Dlatego uważam, że Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa powinien wykupywać wszystkie pustostany, które są niezamieszkane przez co najmniej pięć lat - a następnie powinny być sprzedawane za złotówkę tym, którzy zechcą tam zamieszkać i w ciągu pięciu lat go wyremontują.

My też możemy działać w podobny sposób. I zakładam, że chętnych by się znalazło wielu - bo przy dzisiejszych możliwościach pracy zdalnej i mobilności ludzi można mieszkać wszędzie, także kilkadziesiąt kilometrów od miejsca zatrudnienia. A dla wielu osób taki dom z garażem i kawałkiem ogródka może być lepszy niż 20 metrów kwadratowych w bloku zbudowanym przez patodewelopera.

Warto po niego wrócić. Przecież Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa ma w swoich zasobach tereny nawet na terenie Warszawy. Ale na ten problem należy patrzeć kompleksowo. Jeśli opracuje się szeroki program, to będę za nim.

Ja przede wszystkim chciałbym wyrazić wdzięczność Koalicji Obywatelskiej i Lewicy, że wreszcie przestali nam pożyczać swój elektorat. Przed kolejnymi wyborami nie będą już opowiadać tych farmazonów o tym, że nam go użyczają, bo to było naprawdę ubliżające. Ale teraz już im dziękujemy. Damy sobie radę bez ich wsparcia.

Była na taki sukces okazja. Kampania przed wyborami parlamentarnymi trwała prawie rok. Byłem przekonany, że w tym czasie środowiska eksperckie przygotowują projekty ustaw - i są gotowe na przejęcie władzy. Wprawdzie to przejmowanie rządów trwało dwa miesiące, ale mimo to rządzimy już prawie cztery miesiące. I ja nie widzę sprawczości mojego rządu, co mnie bardzo martwi. Nie widzę w Sejmie projektów rządowych. Przecież mogliśmy przyjmować ustawy nowej większości już w listopadzie ubiegłego roku.

Ale projekty ustaw do Sejmu nie wpływały. I jak ich nie było, tak ich nie ma. Mówiąc szczerze, nie spodziewałem się tak słabego startu rządu Donalda Tuska. Gdyby sprawczość rządu była większa, byłyby też głosy wyborców. Proszę zwrócić uwagę, jak wolno idzie wymiana kierownictwa w instytucjach podległych państwu. W wielu miejscach w terenie cały czas rządzi Prawo i Sprawiedliwość, choć przecież straciło ono władzę kilka miesięcy temu. Brak porządku w instytucjach bezpośrednio nadzorowanych przez rząd sprawił, że wyborcy ciągle nie wiedzą, czy „Koalicja 15 października” rzeczywiście zrealizuje to, co w kampanii zapowiadała.

W rządzie zawsze jest jeden, który za wszystko odpowiada: premier. Jego zadaniem jest mobilizowanie ministrów do aktywniejszej pracy.

Tego nie mówię. Tylko przypominam, że Tusk w czasie kampanii podkreślał, że do przejęcia władzy jest gotowy, że wszystko ma już poukładane.

Jeśli zapowiadało się odsunięcie PiS-u od władzy, to nie wystarczy potem przejąć kontroli nad kolejnymi ministerstwami czy wyjąć wtyczki z telewizji. Trzeba też przejąć kontrolę nad całą administracją. To nie nastąpiło. W moim powiecie na siedem jednostek zarządzanych z poziomu centralnego tylko w jednej doszło do zmiany kierownika. W pozostałych rządzą ludzie PiS-u - osoby, które angażują się czynnie w lokalną politykę na rzecz tej partii.

Już o tym mówiłem, ale powtórzę: jeśli nie będzie sprawczości rządu, to nie będzie też wzrostu poparcia.

Nie, nigdy na to nie jest za późno. Zawsze jest dobry moment na to, żeby stać się sprawczym i aktywnym. I tego oczekuję od mojego rządu. Weźmy przykład KPO. Mieliśmy zdobyć te pieniądze i za ich pomocą rozpędzić gospodarkę. Ale czy mój rząd ma pomysł na to, jak wydać środki z KPO przed połową 2026 r., kiedy mija na to czas? Dzisiaj nie słyszę nic o tym, nie wiem, czy są w ogóle jakieś projekty objęte tym programem.

Tylko że na razie wniosku o zmiany w tych umowach nie ma - a wejdą one w życie dopiero po sześciu miesiącach. Czy pani minister sobie wyobraża, że uda nam się zrealizować te projekty w ciągu 18 miesięcy, które zostaną do końca czasu na wydatkowanie KPO? To wymaga sprawczości, trzeba usiąść i podjąć decyzje. Bo jeśli chcemy realizować duże, czasochłonne projekty, to nie można tracić czasu.

Oczekiwałem od Adama Bodnara, że najpóźniej w styczniu położy pakiet ustaw naprawiających wymiar sprawiedliwości w Polsce - bo tego ludzie oczekiwali najbardziej, choćby dlatego, że kolejki w sądach są coraz dłuższe, a niepewność wyroków coraz większa. Byłem przekonany, że prof. Bodnar - mający tak silne zaplecze prawnicze - szybko przedstawi pakiet ustaw to naprawiających, które szybko przejdą przez Sejm i trafią do prezydenta. Co Andrzej Duda by z nimi zrobił, to inna historia, ale my, „Koalicja 15 października”, wykonalibyśmy swoje zadanie.

Po co?

To nie ma nic wspólnego ze sprawczością, o którą mi chodzi. Mówię o czymś innym. Nie znam ani jednego przypadku weta prezydenta nad ustawą, która nie została uchwalona. Tymczasem my wyszliśmy na samym początku z założenia, że on będzie wszystko wetował. Tak się nie robi. Najpierw trzeba mu położyć ustawy na stół, potem niech podejmuje decyzje. Póki ich nie uchwalimy, nie możemy mówić, że prezydent nie chce współpracować.

To jest mój rząd, moja koalicja. Ale oczekuję od niego większej sprawczości. I nie tylko od Tuska, ale od wszystkich ministrów, także tych z mojej partii. Nie wyłączam ich z tego. Tak samo u nich nie dostrzegam tej determinacji, której bym oczekiwał od rządu.

Myślę, że uda się podtrzymać większość PO-PSL. Pewnie też jeden radny z Lewicy zostanie dokooptowany, trudno go zostawić w opozycji.

Wydaje mi się, że tak - choćby z racji doświadczenia, jakie posiada.

Po ośmiu latach rządów PiS robienie aliansów na szczeblu wojewódzkim z tą partią oznaczałoby konieczność zerwania koalicji na szczeblu centralnym. Tu jest pakiet. Co innego powiaty, gminy, miasta - tu jest duża swoboda, samorządowcy będą sami podejmować decyzje. Ale szczebel sejmików ma najwięcej wspólnego z polityką krajową - i koalicje na tym szczeblu będą formą podtrzymania koalicji centralnej.

PiS zachowuje się jak Pan Młody z „Wesela” Wyspiańskiego wspominający okres rabacji: „Myśmy wszystko zapomnieli/mego dziadka piłą rżnęli/myśmy wszystko zapomnieli”. Teraz PiS podkreśla, że widzi w nas partnera, mówi, że z nami rozmawiają. Ale też pamiętamy, jak w 2015 r. posłowie tej partii mówili o trwałym wyeliminowaniu PSL-u z polityki. Czy PiS się zmieniło od tamtej pory? W polityce niczego nie można wykluczać - ale też pamiętamy, co się działo ze wcześniejszymi koalicjantami tej partii. Jeśli mamy podzielić ten los, to ja za to dziękuję. I dziś mówię otwarcie: nie ma żadnej potrzeby, żebyśmy do eurowyborów szli na jednej liście z Koalicją Obywatelską, bo gdyby tak się stało, to skończylibyśmy jak Nowoczesna. Ale tak samo nie ma potrzeby aliansów z PiS-em.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Portal i.pl codziennie. Obserwuj i.pl!