Wzmocnieni kadrowo celnicy wraz z pracownikami sortowni Poczty Polskiej starają się weryfikować wszystkie przesyłki, które wydadzą im się podejrzane, a specjalny ministerialny „Zespół ds. uszczelnienia systemu poboru podatku VAT od towarów zakupionych przez Internet” analizuje rozwiązania prawne, które mogłyby ograniczyć falę związanych z tym nadużyć.
- Za potencjalny wzór służą mu m.in. mechanizmy obowiązujące w Australii, Szwecji czy też Wielkiej Brytanii – słyszymy w resorcie finansów.
„Prezenty z Chin” na celowniku fiskusa
Skąd mobilizacja fiskusa? W ciągu niespełna dekady liczba przysyłanych do Polski paczek z Państwa Środka wzrosła z kilkunastu tysięcy do kilku milionów. I nadal rośnie. Wedle obserwacji Krajowej Administracji Skarbowej, obserwujemy nadal „skokowy, wzrost ilości przesyłek z krajów trzecich, które wymagają poddania ich formalnościom celnym. Wzrost liczby przesyłek azjatyckich szacuje się na 30 proc. rok do roku”.
Głównym narzędziem masowych zakupów dokonywanych z tego kierunku przez Polaków jest uruchomiony w 2010 r. globalny portal sprzedażowy AliExpress, umożliwiający konsumentom z całego świata dokonywanie bezpośrednich zakupów u producentów i dystrybutorów z Chin. Część polskich przedsiębiorców oparło swą działalność na masowym imporcie towarów poprzez AliExpress i sprzedawaniu ich (po odpowiednio wyższej cenie) w sklepach stacjonarnych lub internetowych; dotyczy to zwłaszcza branży telefonów komórkowych i innej elektroniki, zegarków, biżuterii, a ostatnio w coraz większym stopniu odzieży.
Krajowe firmy, zajmujące się od lat tradycyjnym importem produktów z Państwa Środka, płacące państwu należne cła i podatki, uznały to za nieuczciwą konkurencję – szybko rosnącą, a więc śmiertelnie groźną dla legalnych biznesów.
- Najważniejsze rynki konsumenckie, w których AliExpress odnosi największe sukcesy to: Rosja, Stany Zjednoczone, Brazylia, Hiszpania, Francja i Polska – informuje Justyna Grzyl, menedżer ds. komunikacji PayU, najpopularniejszej platformy płatności internetowych w Polsce i wielu innych krajach.
PayU było pod koniec marca partnerem dziewiątej edycji „Wyprzedaży Rocznicowej AliExpress” , w ramach której polscy użytkownicy chińskiego portalu mogli skorzystać nawet z 50-procentowych zniżek od i tak już symbolicznych cen, a także wyjątkowo atrakcyjnych nowych ofert zakupu m.in. automatycznych odkurzaczy, kamer samochodowych i odzieży. Aby promować tę ostatnią, AliExpress wsparł (jako partner wydarzenia) Cracow Fashion Week zorganizowany przez Szkołę Artystycznego Projektowania Ubioru. Podczas tej imprezy klienci platformy mogli zobaczyć po raz pierwszy na wybiegach w Polsce ubrania sprzedawane za pośrednictwem AliExpress. Piotr Popiołek, młody polski projektant, przedstawił „kolekcję inspirowaną AliExpress” (ma być dostępna dla polskich użytkowników za pośrednictwem platformy).
- Krakowskie wydarzenie było transmitowane na AliExpress do 200 krajów i regionów na całym świecie – podsumowuje Justyna Grzyl.
Tymczasem Ministerstwo Finansów intensywnie pracuje nad tym, by masowe zakupy przez AliExpress nie były metodą unikania należnych państwu podatków i opłat celnych, a zarazem – nie zagrażały zarejestrowanym w Polsce firmom, w tym sklepom internetowym. Właśnie te ostatnie najbardziej skarżą się na ekspansję chińskiego potentata nad Wisłą – tak spektakularną, że została dostrzeżona i opisana przez popularne media w Pekinie.
Ministerstwo Finansów zgadza się z rodzimymi przedsiębiorcami, że chińska ekspansja jest formą nieuczciwej konkurencji, a to dlatego, że przytłaczająca większość importowanych w ten sposób towarów trafia nad Wisłę bez cła i podatku. Biznes ów rozkręcił się na masową skalę dzięki nadinterpretacji złagodzonych dekadę temu unijnych przepisów celnych i podatkowych. Zgodnie z nimi towary o wartości mniejszej niż 150 euro zwolnione są z cła, natomiast od wartych mniej niż 22 euro nie trzeba płacić VAT; ta druga kwota rośnie do 45 euro, jeśli przesyłka jest „prezentem wysłanym od osoby prywatnej na potrzeby osobiste, a nie handlowe”.
Polskie służby celne szybko zauważyły, że w praktyce wszystkie towary zamówione za pośrednictwem AliExpress przychodzą do Polski oznaczone jako prezenty o zadeklarowanej wartości nie większej niż 45 euro, ewentualnie korespondencja prywatna o wartości poniżej 22 euro. Nawet, jeśli w środku jest towar wart 100 lub 200 euro (tyle kosztują np. wyjątkowo popularne u nas chińskie smartfony). Stąd decyzja Ministerstwa Finansów o silnym kadrowym wzmocnieniu obsady celnej zajmującej się weryfikacją przesyłek z Chin.
Każdy zamawiający przez AliExpress to „importer”
Ministerstwo stoi na stanowisku, że opisane wyżej zwolnienia z VAT „nie mają zastosowania do towarów importowanych w drodze zamówienia wysyłkowego”. Oznacza to, że każdy, kto zamawia przez AliExpress i podobne portale „powinien odprowadzić należny podatek VAT, niezależnie od formy dokonania tego zamówienia (zamówienie pisemne, przez Internet lub telefoniczne)”. - Opodatkowaniu podlegają przesyłki każdej wartości, bez znaczenia czy odbiorcą jest przedsiębiorcą, czy osobą nieprowadzącą działalności gospodarczej. Osoby dokonujące takich zakupów uznawane są przez prawo za importerów i powinny odprowadzić podatek, nawet jeśli są to osoby prywatne – podkreśla Ewa Szkodzińska z Krajowej Administracji Skarbowej.
KAS zastrzega przy tym, że „odbiorca towaru nie może odpowiadać za nierzetelne dane znajdujące się na deklaracjach towarzyszących przesyłce pocztowej, gdyż to nie on je wypełnia i deklaruje rodzaj i wartość towaru. Deklaracje na przesyłce wypełniane są przez nadawcę towaru, który znajduje się w kraju trzecim, w związku z czym nie podlega postępowaniu karnemu”. Fiskus dodaje jednak, że zgodnie z procedurami operator pocztowy (czyli przeważnie Poczta Polska) - na wniosek funkcjonariusza KAS (celnika) - wysyła zawiadomienie do odbiorcy przesyłki o konieczności przedstawienia organowi celnemu dokumentów niezbędnych do objęcia towaru procedurą celną, tj. dokumentu potwierdzającego rzeczywistą wartość towaru w przesyłce. W przytłaczającej większości przypadków kończy się to załatwieniem sprawy „po dobroci”, w pozostałych – wszczęciem postepowań dotyczących zaniżania wartości.
- Organ celny wystawia dokument potwierdzający dokonanie zgłoszenia celnego (DPDZC) na wyższą kwotę, ustaloną w toku postępowania celnego, związanego z odprawą towarów – tłumaczy nam przedstawiciel KAS. Urzędnicy twierdzą nieoficjalnie, że zaostrzenie procedur i zwiększenie liczby postępowań wyraźnie zniechęciło polskich nabywców do kombinacji. Ale nie osłabiło chęci robienia zakupów w Chinach, które nawet z cłem i podatkiem pozostają konkurencyjne wobec oferty krajowej.
Ile dokładnie było przypadków wezwania polskiego nabywcy do „przedstawienia dokumentu potwierdzającego rzeczywistą wartość towaru w przesyłce”? Oficjalnie – nie wiadomo. „Organ celny nie rejestruje tych zawiadomień. dlatego nie dysponujemy danymi w tym zakresie” – odpowiedziało nam Ministerstwo Finansów. Nieoficjalnie wiadomo, że nawet przy zwiększonej obsadzie placówek, ściślejszej weryfikacji poddawany jest zaledwie promil przychodzących do Polski przesyłek. Ale resort cały czas zagęszcza sito i zwiększa liczbę kontroli.
Celne „brygady tygrysa”
Proces dozbrajania „brygad tygrysa”, czyli nowych ekip celników weryfikujących przesyłki z Azji, w ludzi i sprzęt (m.in. specjalne kamery rentgenowskie), a także psy wyszkolone w wykrywaniu podejrzanych towarów, trwa od kilku miesięcy. Resort finansów podkreśla, że w tej chwili „każda przesyłka pocztowa spoza Unii Europejskiej jest przedstawiana przez Pocztę Polską organom celnym”. Przesyłki te odprawiane są w siedmiu placówkach celnych: czterech oddziałach celnych pocztowych oraz trzech miejscach wyznaczonych do obsługi obrotu pocztowego na terenie kraju.
- Wszystkie przesyłki podlegają wstępnej kontroli, a bardziej szczegółowe kontrole (np. otwarcie przesyłki) są już dokonywane w oparciu o analizę ryzyka. Przesyłki podlegają również kontroli za pomocą urządzeń do prześwietlania RTG i przy wykorzystaniu psów służbowych wyszkolonych do wykrywania substancji narkotycznych i środków odurzających oraz tytoniu i papierosów – wyjaśnia Ewa Szkodzińska.
W zeszłym roku, po tym, jak Poczta Polska stwierdziła, że zasypany przesyłkami z Chin terminal w Warszawie fizycznie nie da rady obsłużyć większej liczby paczek i zapowiedziała skierowanie znacznej części strumienia przesyłek do terminalu przeładunkowego w Małaszewiczach, KAS zdecydowała się na otwarcie Oddziału Celnego Pocztowego w Lublinie i zapewnienie odpraw celnych na terenie Węzła Ekspedycyjno-Rozdzielczego (WER) w Lublinie. Jak tłumaczy fiskus, dodatkowym atutem była bliska lokalizacja WER w Lublinie, który posiadał odpowiednie warunki infrastrukturalne do utworzenia na jego terenie Oddziału Celnego Pocztowego, od terminala w Małaszewiczach.
„Obecnie przesyłki przywiezione do Małaszewicz są dostarczane do nowego Oddziału Celnego Pocztowego w Lublinie i te z docelowym przeznaczeniem do Polski, mogą tam być odprawione. Rola nowego oddziału w Lublinie jeszcze bardziej wzrośnie, gdy Poczta Polska przekieruje część przesyłek przewożonych drogą lotniczą do Węzła Ekspedycyjno-Rozdzielczego (WER) w Lublinie, odciążając tym samym częściowo WER w Warszawie oraz sam Oddział Celny I Pocztowy w Warszawie” – wyjaśnia ministerstwo.
- Uruchomienie nowego oddziału umożliwiło rozłożenie wolumenu napływających przesyłek na kolejny oddział celny, tym samym zwiększając potencjał kontrolny wszystkich oddziałów zaangażowanych w obsługę obrotu pocztowego i kurierskiego – podkreśla Ewa Szkodzińska z KAS.
Kto płaci kary za zaniżanie wartości?
Warto wiedzieć, że Klienci AliExpress obawiający się kar za zaniżanie wartości towarów, mogą (przeważnie) spać spokojnie. Co do zasady nie wszczyna się bowiem w Polsce postępowań karno-skarbowych i nie nakłada kar na odbiorców za zaniżanie wartości towaru w przesyłkach.
- To nie odbiorca przesyłki, tylko nadawca wypełnia deklarację celną i deklaruje wartość oraz rodzaj towaru w przesyłce – tłumaczy KAS. W praktyce polscy celnicy musieliby więc ścigać chińskiego nadawcę paczki, czyli producenta, bądź dystrybutora wysłanego do Polski towaru.
Ministerstwo Finansów liczy, że walkę z zaniżaniem wartości przesyłek i unikaniem opodatkowania ułatwią unijny pakiet e-commerce (obejmujący m. in.: Dyrektywę Rady (UE) 2017/2455 z dnia 5 grudnia 2017 r. zmieniającą dyrektywę 2006/112/WE i dyrektywę 2009/132/WE w odniesieniu do niektórych obowiązków wynikających z podatku od wartości dodanej w przypadku świadczenia usług i sprzedaży towarów na odległość). Przede wszystkim, nowe przepisy zniosą zwolnienie dla importu przesyłek spoza UE o wartości nieprzekraczającej 22 EUR (dla wszystkich krajów w UE). Jest jeszcze na to trochę czasu: pakiet w zakresie sprzedaży na odległość wejdzie w życie z początkiem 2021 roku.
POLECAMY - KONIECZNIE SPRAWDŹ:
WIDEO: Barometr Bartusia. Zagadka bezrobocia - przedsiębiorcy chcą zatrudniać, a chętnych brak?
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
