Nie było łatwo - ustawę zasadniczą przygotowywano pod kierownictwem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, Ignacego Potockiego, Hugona Kołłątaja i królewskiego sekretarza Scipiona Piatoli’ego, uchwalono ją mimo starań polskich posłów pracujących na rzecz obcych mocarstw w dniu, kiedy znaczna część oponentów nie wróciła jeszcze do sejmu z wielkanocnych wakacji.
Konstytucja z dnia 3 maja 1791 roku wprowadzała trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą, osłabiała pozycję przekupnej magnaterii i równie podatnej na obce wpływy finansowe szlachty – gołoty, umożliwiała mieszczanom nobilitację za zasługi dla kraju, i przy posiadaniu majątku, utrzymała wprawdzie poddaństwo chłopów, ale objęła ich opieką prawa i rządu. Konstytucja zniosła liberum veto i zakazywała konfederacji.
Sprawdź się: Znasz podstawy Konstytucji 3 Maja? Udowodnij, rozwiązując quiz
Ten nowoczesny akt prawny, drugi na świecie po konstytucji Stanów Zjednoczonych, nie przetrwał długo. Magnaci, których władza i możliwości działania według życzeń rządów sąsiednich mocarstw (przede wszystkim Rosji) zostały osłabione. Ponieważ nie mogli już sterować szlachtą, zgodnie z wolą carycy Katarzyny II zawiązali w Petersburgu 27 kwietnia 1792 roku konfederację, nazwaną później targowicką i wraz z armią rosyjską ruszyli na słabe wojska królewskie.
Polska armia zdołała odnieść kilka zwycięstw, ale nie zatrzymała targowiczan i Rosjan w pochodzie na Warszawę. Król skapitulował, zgodnie z życzeniem carycy musiał przystąpić do Targowicy, a obce mocarstwa nie miały już skrupułów, by przygotować w 1793 roku drugi rozbiór Polski…
Zobacz krótki film wyjaśniający znaczenie Konstytucji 3 Maja:
POLECAMY:
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
