Konfederacja Polski Niepodległej została założona 44 lata temu, czyli walka o niepodległość bez przemocy

Adam Słomka, działacz opozycji demokratycznej w PRL, od początku lat 80. ub. wieku związany z KPN, a obecnie przewodniczący Stowarzyszenia KPN Obóz Patriotyczny, zwraca uwagę, że tak naprawdę 1 września 1979 roku doszło do ujawnienia KPN, bo powstała ona rok wcześniej.

- Wtedy odważnych był jeden na milion - mówi Adam Słomka pytany, co można powiedzieć w 44. rocznicę powstania KPN. - Społeczeństwo polskie miało wtedy około 37 milionów, a pod aktem założycielskim podpisało się 37 ludzi, którzy nie byli tajnymi współpracownikami, bo tam było jeszcze parę innych osób, ale okazało się po latach, że byli nasłanymi agentami. Wtedy więc był odważny jeden na milion; po latach, kiedy w zasadzie rząd emigracyjny niósł ten sztandar niepodległości, po zniszczeniu oporu niepodległościowego WiN-u, czyli Żołnierzy Niezłomnych w latach 50. Przez 40 lat była dziura, bo nie można było działać niepodległościowo - podkreśla.

Adam Słomka, zwraca uwagę, że koncepcja KPN zakładała walkę o niepodległość bez stosowanie przemocy, wykorzystania walki zbrojnej. I - jak zauważa - bardzo szybko ta koncepcja się ziściła w postaci powstania masowego ruchu jakim była Solidarność, która wówczas wprawdzie nie była ruchem niepodległościowym, ale wolnościowym, lecz silnie antykomunistycznym, bo ludzie mieli już życia w sowieckim bloku.

- Zadziwiające, że ten KPN, który jest tak małą organizacją w roku 1979, wprowadza w pierwszych wolnych wyborach 51 parlamentarzystów i jest w stanie wyrzucić wojska radzieckie, mimo że wtedy rząd Solidarności, rząd Mazowieckiego twierdzi, że pozostanie wojsk radzieckich w Polsce jest polską racją stanu. To by dopiero dzisiaj wyglądało, jakbyśmy mieli bazy radzieckie. Uważam, że w krótkim czasie udało się zrealizować tą wielką wizję dojścia do niepodległości, mimo że wydawało się to zupełnie szalone i nieprawdopodobne w 1979 roku - ocenia Adam Słomka.

Uważa on, że największą siłą KPN był i jest - jak mówi - „czyn bez ideologii, czyli służba niepodległości". - Wtedy była to walka o niepodległość, a dzisiaj obrona niepodległości. Najsilniejszy imperatyw, czyli chęć bycia w wolnym, niepodległym kraju. To powodowało i dalej powoduje, że ludzie o różnych poglądach - chadeckich, liberalnych, piłsudczykowskich, narodowych, bardzo rożnych poglądach indywidualnych łączą się w służbie niepodległości. To jest największą siłą - mówi przewodniczący KPN Obóz Patriotyczny.

Zwraca także uwagę, że ważna jest także spuścizna historyczna. W KPN działało i działa m.in. bardzo dużo ludzi z Rodzin Katyńskich.

Założycielka struktur KPN na Śląsku, m.in. w Katowicach, działaczka opozycji demokratycznej Teresa Baranowska wspomina, że o KPN dowiedziała się z Radia Wolna Europa. Opowiada, że działalnością w KPN zainteresowanych było wówczas wielu młodych ludzi - studentów, ale także górników i hutników.

- Dlaczego Konfederacja? Jacek Kuroń także zadał mi to pytanie - opowiada Teresa Baranowska. - Zawsze miałam poglądy prawicowe, a ponieważ mój ojciec był w nurcie niepodległościowym, współpracował z Armią Krajową; partyzantką, która działała na terenie Nowogródczyzny, to ja te tradycje niepodległościowe wyniosłam z domu. A Konfederacja była pierwszą partią polityczną niepodległościową. Jacek Kuroń mi mówił, że nigdy nie dojdziemy do niepodległości, że to jest niemożliwością, a ja zawsze mu tłumaczyłam, że upadło Cesarstwo Rzymskie i dla mnie Związek Radziecki jest takim kolosem na glinianych nogach. Prędzej czy później się rozsypie - opowiada Teresa Baranowska, która po czterech latach, w 1984 roku, odeszła z KPN. - Te cztery lata wspominam bardzo dobrze, zwłaszcza lata 1980 i 1981. Przeprowadziliśmy mnóstwo akcji - podkreśla działaczka opozycji demokratycznej.

Sławomir Czyż z Katowic do KPN także przystąpił na początku lat 80. - Była to największa parta niepodległościowa w Polsce i chyba w całym bloku komunistycznym, której celem było odzyskanie przez Polskę niepodległości przy użyciu metod pokojowych. Dużo młodych ludzi było zafascynowanych KPN. Największą siłą była miłość do Ojczyzny, wielka chęć odzyskania przez Polskę niepodległości przy użyciu metod pokojowych. Była też fascynacja marszałkiem Piłsudskim, większość z nas to byli piłsudczycy - opowiada Sławomir Czyż.

Przez SB Sławomir Czyż zaliczany był do czołowych działaczy Obszaru V KPN, czyli na Śląsku. Zajmował się m.in. kolportażem wydawnictw bezdebitowych. Był również inicjatorem i uczestnikiem wielu nielegalnych manifestacji, organizowanych przez środowiska opozycyjne na terenie Katowic, m. in. w listopadzie 1987 r. współorganizował demonstrację przed Katedrą Chrystusa Króla w Katowicach, a 23 marca 1988 r. wziął udział w nielegalnym zgromadzeniu przed rektoratem Uniwersytetu Śląskiego.

- Chodziliśmy także na rocznice tragedii w kopalni Wujek, organizowaliśmy msze za Ojczyznę w Katowicach. Pamiętam też, że chyba w 1989 roku, już po pierwszych częściowo wolnych wyborach, zajęliśmy z grupą młodych konfederatów siedzibę ZSMP w Bielsku-Białej. Co ciekawe, był tam wówczas ze mną Staszek Pięta, późniejszy poseł. Byliśmy tam kilka godzin, a później ZOMO nas wyniosło. Nie doszło do żadnych ekscesów - wspomina Sławomir Czyż. - Działalność w KPN wspominam bardzo dobrze. Robiliśmy dobrą robotę - mówi Sławomir Czyż. Podkreśla, że oprócz działalności opozycyjnej byli także młodymi ludźmi, którzy starali się normalni żyć. - Ale ta działalność była ważna dla nas - mówi.

Sławomir Czyż dodaje, że niekwestionowanym i niewątpliwym liderem był Adam Słomka. - Przed nim składałem przysięgę KPN-owską i dzięki niemu tutaj KPN był chyba najliczniejszy w Polsce - ocenia Sławomir Czyż.

Adam Słomka nie ukrywa z kolei, że dla niego osobiście KPN, to większość jego życia. - Treść życia, służba Polsce i silne poczucie dumy ze zwycięstwa, ale także i ogromne poczucie samotności. Przez długie lata byliśmy bardzo małą grupą i mieliśmy poczucie niezrozumienia. To się na szczęście zmieniło po roku 1991 - zdradza Adam Słomka. Jak sobie wyobraża KPN za 10 czy 15 lat? - Tak samo. Będziemy stać na straży niepodległości - mówi Adam Słomka.

Konfederacja Polski Niepodległej - jak czytamy w Encyklopedia PWN - została założona 1 września 1979 r. w Warszawie przez działaczy, którzy wystąpili z Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROPCiO), m.in. L. Moczulskiego, N. Milewską, T. Jandziszaka, T. Stańskiego, R. Szeremietiewa. W 1984 r. część członków założycieli wystąpiła z KPN i utworzyła Polską Partię Niepodległości (PPN). Do 1989 r. Konfederacja działała w konspiracji (1982 i 1985 jej przywódcy zostali skazani w procesach politycznych na kary więzienia). KPN odwołuje się do tradycji obozu politycznego związanego w okresie II RP z Józefem Piłsudskim. W programie politycznym (do 1989) opowiadała się za m.in. odbudową silnego, niepodległego państwa polskiego, likwidacją władzy PZPR i uzależnienia Polski od ZSRR, stopniowym tworzeniem polskiego systemu politycznego wypierającego instytucje PRL (koncepcja „rewolucji bez rewolucji”). W 1989 r. nie uczestniczyła w negocjacjach Okrągłego Stołu. Po podjęciu jawnej działalności (zarejestrowała się w sierpniu 1990) opowiadała się za: ustrojem demokratycznym państwa i pluralizmem politycznym, społeczną gospodarką rynkową, przeciwdziałaniem recesji gospodarczej i inflacji. W 1994 na skutek secesji powstała KPN „Prawica Polska”; 1996 współtworzyła AWS; 1996 rozłam na KPN (przewodniczący L. Moczulski) oraz KPN-Obóz Patriotyczny (przewodniczący A. Słomka).