Kakao - skąd się wzięło, jakie ma właściwości i ile kalorii? Jakie są objawy uczulenia? Prosty przepis na polewę

Kakaowiec (po łacinie Theobroma cacao, pierwszy wyraz tej nazwy oznacza „pokarm bogów”) to drzewo pochodzące z Ameryki Środkowej i Południowej. Dorasta do 5-20 m. Białe lub różowe kwiaty kakaowca wyrastają wprost z pnia lub najgrubszych gałęzi. Owoce wyglądają jak pokryte twardą skórką „strąki”, choć biologicznie to jagody. Kakao uzyskuje się ze sfermentowanych, wysuszonych, palonych i zmielonych nasion kakaowca.

Rdzenni mieszkańcy Ameryki kakaowce zaczęli uprawiać już wiele wieków przed naszą erą. Jak piszą znani botanicy i sadownicy Janina i Szczepan Pieniążkowie w książce „Owoce krain dalekich”, Indianie zmielone kakao jadali z mąką kukurydzianą i papryką. Hiszpańscy konkwistadorzy, którym smak takiej potrawy nie odpowiadał, wymyślili słodzenie kakao.

W Europie ten pożywny przysmak początkowo trafił głównie na królewskie dwory. Prawdziwa kariera kakao rozpoczęła się w XIX wieku od wynalazku holenderskiego kupca i chemika. Van Houten wymyślił sposób na odciągnięcie tłuszczu (masła kakaowego) z ziaren kakaowca. Napój z odtłuszczonego kakao przyjął się powszechnie.

Nasiona kakaowca składają się z około:

• 52% tłuszczu
• 20% białka
• 10% skrobi
• 6% wody
• 2% celulozy
• 4% barwnika
• 1,5% cukru
• 2% minerałów
• 1,5% teobrominy.

Po przeróbce na znane nam kakao znacząco zmniejsza się zawartość tłuszczu. Pozostaje wiele cennych składników odżywczych. Kakao jest bogatym źródłem:

• magnezu,
• chromu,
• żelaza,
• manganu,
• potasu,
• wapnia,
• cynku,
• witamin, w tym tych szczególnie ważnych dla układu nerwowego, z grupy B.

Zawarte w kakao przeciwutleniacze mają właściwości antyrakowe. Przy czym surowe, niepalone i nieprażone ziarna kakaowca mają kilkunastokrotnie więcej przeciwutleniaczy niż czarne jagody i trzydziestokrotnie więcej niż zielona herbata. Teobromina to pobudzający (słabiej od kofeiny, której pewne ilości też znajdziemy w kakao) alkaloid.

Kakao zapobiega udarowi mózgu, nadciśnieniu, cukrzycy, wspomaga produkcję krwi, a zawarte w ziarnach polifenole biorą udział w procesie polepszania elastyczności tętnic, mają właściwości przeciwmiażdżycowe, chronią przed tworzeniem zakrzepów krwi, niszczą wolne rodniki.

Uwaga! Dobrodziejstwa kakao niestety nie są dla wszystkich. Kakao bywa alergenem, jednak więcej osób uczulonych jest na czekoladę, często z powodu innych jej składników niż kakao.Objawami alergii na kakao mogą być:

• zmiany skórne,
• katar,
• duszności,
• ból głowy.

Chcąc w pełni skorzystać z dobroczynnych właściwości kakao unikajmy gotowych, przesłodzonych i „wzbogaconych” napojów instant i mieszanek. Kupmy po prostu czyste kakao. Jak je przyrządzić? Każdy ma swój ulubiony sposób.

1. Tradycyjne przepisy zalecają użyć co najmniej 4 łyżeczek kakao i 8 łyżeczek cukru na litr mleka.
2. Odlewamy trochę ciepłego mleka do kubka, rozcieramy w nim kakao i cukier. Resztę mleka gotujemy.
3. Do gotującego się wlewamy kakao z kubka i znów doprowadzamy do wrzenia.

Oczywiście można zgodnie ze swoimi upodobaniami modyfikować proporcje.

My polecamy kakao bez cukru. Naprawdę można się w nim rozsmakować! Świetny śniadaniowy duet stworzy np. z rogalem z konfiturą lub dżemem. Warto spróbować, zwłaszcza że 250 ml (szklanka) słodzonego kakao z mlekiem to aż 140 kcal, choć łyżka kakao (proszku) to tylko ok. 30-45 kcal.

Najpopularniejsze kakaowe ciasto to murzynek (ostatnio wypiera je amerykańskie „brownie” z gorzką czekoladą zamiast kakao). A oto prosty przepis na kakaowe ciasto z polewą:

Składniki:

• 25 dag masła,
• 44 dag cukru (2 szklanki),
• 3 łyżki kakao,
• pół szklanki mleka,
• 34 dag (2 szklanki) mąki pszennej,
• 2 łyżeczki proszku do pieczenia,
• 4 jajka,
• ewentualnie bakalie i aromat do ciast.

Wykonanie:

1. Masło, mleko, kakao i cukier dokładnie wymieszać i zagotować.
2. Odlać pół szklanki, resztę ostudzić.
3. Do ostudzonej masy dodać mąkę, proszek do pieczenia, żółtka i ewentualnie aromat. Dokładnie wymieszać.
4. Dodać bakalie i ubite białka, wymieszać.
5. Włożyć do wysmarowanej tłuszczem i posypanej bułką tartą formy i piec w średnio gorącym piekarniku ok. 50 minut.
6. Upieczone ciasto posmarować polewą - pozostawioną częścią masy kakaowej.

Aby przygotować polewę z kakao wystarczy mieć w domu:

• 1/3 kostki margaryny,
• 4 łyżki cukru,
• 2 łyżki kakao,
• 3 łyżki wody

Przepis krok po kroku:

1. Najpierw należy rozpuścić margarynę.
2. Dodać do niej cukier, kakao i wodę.
3. Na koniec polać nią ciasto.

Anna Starmach, jurorka popularnego programu "MasterChef", a także autorka wielu książek kucharskich, proponuje, aby polewę czekoladową z kakao robić wyłącznie na maśle. Jej zdaniem na 100 g masła powinno przypadać ok. 80–100 g cukru. Wszystko zależy od tego jak słodką chcemy mieć naszą polewę.

Przepis:

1. W niewielkim garnuszku masło podgrzewamy powoli z cukrem.
2. Dodajemy 3 łyżki mleka i mieszamy.
3. Ściągamy garnek z ognia i dodajemy 3–4 łyżek kakao

Uwaga! Im dodamy więcej kakao, tym nasza polewa będzie gęstsza.

Mówiąc o kakao nie sposób nie wspomnieć o czekoladzie. To do produkcji czekolady używana jest lwia część światowej produkcji kakao. I to opracowanie receptury czekolady mlecznej (w Szwajcarii w 1876 roku) spowodowało ogromny popyt na kakao. Aby go zaspokoić, plantacje kakaowca zaczęto zakładać też w Afryce.

Przysmak, który podbił świat generalnie zachowuje wartości odżywcze kakao, które jest jego głównym składnikiem. Niestety, znacznie mniej korzystny dla zdrowia jest zawarty w nim - jak we wszystkich słodyczach - cukier, który po pierwsze szkodzi zębom, po wtóre daje mnóstwo kalorii. Jedna tabliczka czekolady może dostarczyć tyle kalorii, co całkiem solidny obiad! Dlatego najbardziej polecana przez dietetyków jest czekolada gorzka, z większą zawartością kakao, a mniejszą cukru.

Gorzka czekolada może składać się z kakao w 70 do 99%. Najbardziej kaloryczna jest czekolada biała, bez miazgi kakaowej, za to z masłem kakaowym.

Ekolodzy zwracają uwagę, że przyszłe pokolenia kakao i czekoladę mogą znać już tylko z... zapisków historycznych! Kakaowce są bardzo wrażliwe na zmiany klimatu. Dlatego jeśli nie uda się powstrzymać globalnego ocieplenia, grozi im zagłada.

„Wystarczy średni wzrost temperatury o 2,1 st. C, a w ciągu najbliższych dwóch, trzech dekad pożegnamy się z czekoladą - pisze Adam Grzeszak w „Polityce” („Gorzko o czekoladzie”, IV 2018). Mamy tu zresztą do czynienia z błędnym kołem. „Rosnący popyt na kakao sprawia, że coraz większe połacie lasów deszczowych idą pod topór. A lasy deszczowe są stabilizatorem globalnego klimatu” - pisze A. Grzeszak.

Poza tym plantacje kakaowców podatne są na choroby. Trzeba je wtedy likwidować. Otworzenie plantacji jest kosztowne, więc hodowcy przerzucają się na inne uprawy.

Na koniec jeszcze jedna ciekawostka. Spośród wielu marek kakao szczególną karierę zrobiło ostatnio „DecoMorreno”. Internauci zauważyli bowiem, że jego opakowanie przypomina okładkę książki. Nastąpił wysyp zabawnych memów na ten temat. A może to był sprytny chwyt reklamowy producenta?

Na koniec jeszcze jedna ciekawostka. "Kakao" w swojej nazwie posiada również niezwykle popularny komunikator internetowy, który szczególnie upodobali sobie mieszkańcy Korei. "Kakao Talk" działa na podobnej zasadzie jak Viber, LINE i WhatsApp. Umożliwia wymianę prywatnych wiadomości, prowadzenie czatów grupowych z nielimitowaną liczbą użytkowników, wysyłanie zdjęć, notatek itp.

Polecamy: "NOWOŚCI" PLUS. Zobacz co dla ciebie przygotowaliśmy!

NowosciTorun