Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Jędrzejko: Malowanie haseł na fladze to duma z Polski, czy profanacja?

Dr Paweł Jędrzejko
W Ameryce nie wolno umieszczać na fladze narodowej żadnych emblematów, ani napisów, a więc również zakazane jest wpisywanie we flagę logotypów klubowych. W Polsce jest inaczej - mówi dr Paweł Jędrzejko, amerykanista z Uniwersytetu Śląskiego. Rozmawia Martyna Dyszka

Za kilka dni będziemy obchodzić Dzień Flagi. Polacy nie mają zwyczaju wywieszać jej przed domami. Nie manifestują swojego przywiązania do niej jak choćby Amerykanie...
W społeczeństwie amerykańskim, którego tożsamościowa ideologia rozwija się stabilnie i bez poważniejszych wstrząsów od czasów wojny secesyjnej, podstawowe wartości określone w Deklaracji Niepodległości i Konstytucji pozostają wartościami nadrzędnymi. "Uznajemy za prawdę oczywistą, że wszyscy ludzie zostali stworzeni jako równi, że każdy został wyposażony przez Stwórcę w niezbywalne prawa, do których należą: prawo do życia, prawo do wolności oraz dążenia do szczęścia" - oto, co od 1776 roku decydowało o identyfikacji z flagą narodową.

Zaś trwałość państwa budowanego na takiej ideologii, które w ciągu dwóch stuleci od uzyskania niepodległości stało się ekonomiczną, militarną i kulturową superpotęgą daje kolejne podstawy do budowania poczucia odpowiedzialności za państwo będące tych wartości gwarantem. Odwrotnie, zmienne koncepcje polskości, które w ponadtysiącletniej historii państwa determinowane były przebiegiem tragicznych konfliktów, przemianami obowiązujących ideologii, czy transformacjami kompozycji etnicznej kraju, nie służyły systematycznemu rozwojowi myślenia w kategoriach obywatelskiej odpowiedzialności za kraj. Dziś, jak się wydaje, "cała Polska" przypomina sobie o wartości Biało-Czerwonej w kontekstach ugruntowanych w polskiej tradycji romantycznej: w tradycji walki, która jednoczyła Polaków przeciwko zaborcom i okupantom.

Obecnie "zwyżka uczuć narodowych" ogarnia tzw. "całą Polskę" najczęściej wtedy, kiedy "Polska walczy": na stadionie, skoczni, czy kiedy reprezentant naszego kraju osiąga spektakularny sukces w jakiejś dziedzinie. Jednak duma "codzienna", która w Stanach Zjednoczonych przekłada się na to, że na zderzakach samochodów zobaczymy często kokardę w narodowych barwach, a na wyrobach pospolitego użytku pojawia się czasem pieczęć lub metka z wizerunkiem "Dawnej chwały" i napisem "Wyprodukowano z dumą w Stanach Zjednoczonych", jest dla nas wciąż czymś egzotycznym.

Z niedowierzaniem i pewną podejrzliwością traktujemy osoby, które w przydomowych ogródkach wywieszają polską flagę nie tylko w czasie świąt państwowych, bo przecież "nikt tak nie robi". Kiedy jednak Biało-Czerwona pojawia się w przestrzeni publicznej, intuicyjnie czujemy dla niej szacunek, bo pamiętamy, że pod tymi barwami cierpieli i ginęli ludzie.

Amerykanie na co dzień też obchodzą się z flagą inaczej niż Polacy?
Amerykanie szanują swoją flagę na co dzień i od święta. Święto Flagi nie jest przecież świętem, którego obchody w Stanach Zjednoczonych są obowiązkowe, a jednak parady na jej cześć odbywają się już od 1861 roku. Amerykanie naprawiają flagi wystrzępione, a kiedy stan ich zużycia nie pozwala ich naprawić, z wielkim szacunkiem dokonują ich kremacji. Protokół flagowy wyraźnie zakazuje odwzorowywania flagi narodowej na przedmiotach codziennego użytku, szczególnie takich, które mogą znaleźć się kiedyś wśród odpadów. Dlatego najczęściej znakomicie się sprzedająca ornamentyka "gwiazd i pasów", która widoczna jest na torebkach czy koszulkach jedynie przypomina układ oficjalnej amerykańskiej flagi. Twórcy komercyjnie sprzedawanych produktów celowo manipulują m.in. liczbą gwiazd lub pasów.

W Polsce kibice na mecze piłkarskie przychodzą z flagą np. z nazwą miejscowości, z której przyjechali...
W Ameryce nie wolno umieszczać na fladze narodowej żadnych emblematów, ani napisów, a więc również zakazane jest wpisywanie we flagę logotypów klubowych. Nie znaczy to, że nikt tych przepisów nie łamie. Ale w USA nawet desakracja flagi nie jest przestępstwem: choć gorąca debata na temat wprowadzenia osobnej poprawki do Konstytucji trwa, "palenie flagi" jest dozwolone, ponieważ, jak zadecydował Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych w roku 1990, zakaz taki godziłby w ustalenia pierwszej poprawki, wprowadzającej wolność religii, prasy, słowa, petycji i zgromadzeń.
Not. MSH


*Najpiękniejszy Rynek w woj. śląskim jest w... ZOBACZ I ZAGŁOSUJ
*Majówka 2013: Zobacz, jak spędzić wolne dni. DOPISZ SWOJĄ PROPOZYCJĘ
*Matura 2013: Jak przygotować się do matury, jakich pytań się spodziewać, jak znaleźć dobrego korepetytora? ZOBACZ
*Serial Anna German [STRESZCZENIA ODCINKÓW]

Codziennie rano najświeższe informacje z woj. śląskiego prosto na Twoją skrzynkę e-mail. Zapisz się do newslettera

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!