Jak zostać celnikiem? Czy potrzebne są studia? Najważniejsze informacje dla osób, które marzą o pracy w Służbie Celno-Skarbowej

Termin „Celnik” nie obowiązuje już oficjalnie w odniesieniu do funkcjonariusza służby celnej. W 2017 roku Polska Służba Celna została zastąpiona Służbą Celno-Skarbową, a zawód, o którym myślmy, mówiąc „celnik”, to właśnie funkcjonariusz służby celno-skarbowej.

Oczywiście, ze względu na przyzwyczajenie, słowo „celnik” nadal pozostaje w potocznym użyciu. Służba celna podlega pod Ministerstwo Finansów i należy do grupy służb mundurowych.

Służba funkcjonariusza Służby Celno-Skarbowej to nie tylko praca biurowo-administracyjna, ale również działania w terenie. Funkcjonariusz wykonuje kontrole w zakresie przestrzegania przepisów prawa celnego oraz poboru należności celnych i akcyzowych. Odprawia podróżnych i towary, kontroluje ruch i transport drogowy. Dba, by nielegalne i niebezpieczne towary nie trafiły do Polski i innych krajów UE. Ponadto funkcjonariusze zajmują się rozpracowaniem grup przestępczych, wykrywaniem kontrabandy czy kontrolą gier i zakładów wzajemnych – przypomina Strefa Biznesu cytując Izbę Administracji Skarbowej we Wrocławiu.

Zakres obowiązków celników zależy w dużej mierze od zajmowanego stanowiska. Zawód celnika reguluje Ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej.

Jak czytamy w rozdziale 3, dziale 6 ustawy dot. Krajowej Administracji Skarbowej, pt. „Przebieg służby w Służbie Celno-Skarbowej”, funkcjonariuszem może być osoba:

• będąca obywatelem polskim;
• korzystająca z pełni praw publicznych;
• która nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe;
• posiadająca co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe;
• ciesząca się nieposzlakowaną opinią;
• której stan zdrowia pozwala na pełnienie służby na określonym stanowisku.

Zatem już po ukończeniu szkoły ponadpodstawowej można starać się o miejsce w szeregach służby celno-skarbowej. Aby zostać celnikiem, nie wystarczy jednak złożyć CV.

Przyjęcie kandydata do służby w Służbie Celno-Skarbowej następuje po przeprowadzeniu postępowania kwalifikacyjnego, na które składa się:

• złożenie kwestionariusza osobowego, a także dokumentów stwierdzających wymagane wykształcenie i kwalifikacje zawodowe oraz zawierających dane o uprzednim zatrudnieniu lub pełnieniu służby;
• test wiedzy;
• test sprawności fizycznej;
• test psychologiczny i kompetencyjny;
• rozmowa kwalifikacyjna;
• ustalenie zdolności fizycznej i psychicznej do służby w Służbie Celno-Skarbowej;
• sprawdzenie w ewidencjach, rejestrach i kartotekach prawdziwości danych zawartych w kwestionariuszu osobowym kandydata do służby.

W pierwszej kolejności kandydaci są przyjmowani do służby przygotowawczej, a dopiero po spełnieniu określonych warunków do służby stałej.

Nie jest wymagane wyższe wykształcenie, aby zostać funkcjonariuszem celnym. Jednak niektóre uczelnie mają w swojej ofercie kierunki takie jak:

• Administracja celna i skarbowa,
• Obsługa celna i logistyka międzynarodowa,
• Agent celny,
• Obsługa celno-podatkowa firm,
• Prawo handlowe.

Są to studia zarówno licencjackie, jak i II stopnia, a także podyplomowe. Kiedy warto je podjąć, skoro celnikiem można zostać już z wykształceniem średnim?

Wyższe wykształcenie umożliwia szybszy awans na wyższy stopień, a tym samym większą odpowiedzialność zawodową, ale także wyższe zarobki.

Szeroko pojęta nabyta edukacja i umiejętności mogą wpłynąć na obejmowane stanowisko, czy też miejsce pracy (np. duże lotniska, małe przejścia graniczne, Izba Administracji Skarbowej).

W procesie rekrutacyjnym uwzględniane są także zdolności takie jak znajomość języków obcych czy wszelkie umiejętności miękkie. Celnik powinien wykazywać się odpornością na stres, otwartością oraz wysoką sprawnością fizyczną. Kandydaci na te stanowisko muszą też przejść test wiedzy dotyczący tej organizacji oraz zagadnień społeczno-gospodarczych. Do tego oceniana jest sprawność fizyczna, a także zdolność psychiczna do pełnienia służb – pisze Bartłomiej Ciepielewski.