Jak USA oceniają Polskę. Depesze WikiLeaks wyciekają przed wyborami

Choć główny wysyp depesz WikiLeaks miał miejsce ponad rok temu, w lipcu 2010 r., to polska polityka zaczęła żyć ich zawartością tuż przed tegorocznymi wyborami. Zapewne z tego właśnie powodu w ostatnim czasie pojawiło się więcej informacji dotyczących naszego kraju. Ostatnio sporo emocji dostarczyła depesza pochodząca z 2008 r., z której wynika, że szef polskiej dyplomacji miał powiedzieć, iż "Niemcy to koń trojański Rosji w Europie". MSZ postanowiło nie komentować tych informacji.

CZYTAJ TEŻ: Wikileaks: USA i Polska próbowały wspólnie wyciszyć sprawę więzień CIA

Wcześniej dowiedzieliśmy się, co Amerykanie myśleli o Donaldzie Tusku jesienią 2007 r., gdy zostawał premierem. "Tusk z natury jest powściągliwy. Bardzo długo miał reputację politycznego lekkoducha, bez doświadczenia w ciężkiej administracyjnej pracy. To przyczyniło się do jego porażki w 2005 r. Ale szybko się uczył - zdominował PO, a potem zaskoczył Kaczyńskiego agresywną postawą podczas debaty. Dzięki temu wygrał i dostał misję tworzenia rządu" - pisała o Tusku ambasada USA do centrali. Ambasador Victor Ashe informuje też o tworzeniu rządu i wymienia kandydatów na stanowiska ministrów. "Oczekujemy, że nowy rząd będzie silnym i pewnym sojusznikiem USA, łatwiejszym w pewnych aspektach niż odchodzący rząd Kaczyńskiego, ale przedstawiającym swoje własne wyzwania" - pisał ambasador. Wypłynęła też depesza dotycząca afery hazardowej. Autor depeszy nazywa aferę "największym skandalem korupcyjnym w ciągu dwuletnich rządów premiera Tuska". Amerykański dyplomata dodaje, że premier Tusk zareagował szybko, by przywrócić zaufanie opinii publicznej do swojego rządu, świadomy "głęboko zakorzenionej nieufności Polaków do klasy politycznej". Zdymisjonował m.in. swojego "bliskiego przyjaciela i prawą rękę wicepremiera i ministra spraw wewnętrznych Grzegorza Schetynę".

CZYTAJ TEŻ: Dyplomaci USA o Fotydze: O wszystko pyta prezydenta Kaczyńskiego, MSZ to 'czarna dziura'

Dyplomata ocenił też, że "podczas gdy działania Tuska po skandalu były dobrze widziane, opozycja i niektóre organizacje pozarządowe oskarżały go o próbę odwrócenia uwagi od samego skandalu". Pytany o te doniesienia Donald Tusk stwierdził, że nie czuje się zakłopotany depeszami ujawnianymi przez WikiLeaks, dotyczącymi polskiego rządu. - Przeczytałem tam wyraźny komplement pod adresem rządu, że działał radykalnie i twardo, szczerze powiedziawszy, pod swoim adresem - mówił szef rządu.
Wiemy też, jak Amerykanie oceniali prezydenta Lecha Kaczyńskiego tuż przed jego wizytą w USA w 2006 r. Ambasador Ashe pisał, że Kaczyński jest "mało spontaniczny" i może sprawiać wrażenie "sztywnego" w porównaniu z poprzednim prezydentem Aleksandrem Kwaśniewskim. Ostrzegał, że prezydent jest "wyczulony na wszelkie objawy braku respektu lub obrazy". Podkreślił jednak jego proamerykańskie nastawienie: "Jego determinacja, by w drugim miesiącu urzędowania odbyć podróż do Waszyngtonu, tuż po wyprawie do Watykanu, jest dowodem jego głębokiej admiracji dla USA" - pisał. Nie wykluczał też, że polski prezydent podniesie temat wiz dla Polaków i radził prezydentowi George'owi W. Bushowi, by nie składał jednoznacznej deklaracji w tej sprawie.

CZYTAJ TEŻ: Wikileaks: Tusk bał się Rosji i dlatego zabiegał o spotkanie z Obamą

Znacznie gorzej ambasada oceniała ówczesną szefową MSZ Annę Fotygę. Według depesz Amerykanie uważali, że jest osobą o małym doświadczeniu w polityce zagranicznej, a jej lojalność jest ważniejsza od kompetencji, a do MSZ wprowadza atmosferę podejrzeń i niepewności. "Preferowane przez Kaczyńskich dość ograniczone i zamknięte podejście, pragnienie wzmocnienia prezydentury i kładzenie większego nacisku na lojalność niż wiedzę czy doświadczenie wywierają nacisk na zawodowców z MSZ" - napisali amerykańscy dyplomaci. Sama Fotyga uznała te doniesienia za manipulację wyborczą.

CZYTAJ TEŻ: Wikileaks: Amerykanie lobbowali za GMO, ale na drodze stanął im 'narodowy charakter Polaków'

Ale najbardziej oberwał Antoni Macierewicz. Dyplomata notkę do centrali napisał po słynnych słowach Antoniego Macierewicza, który latem 2006 r. stwierdził, że większość z byłych ministrów spraw zagranicznych była "agentami sowieckich służb specjalnych". W depeszy ambasador USA nazywa go m.in. "łowcą czarownic" i "antykomunistycznym podżegaczem", a "nieodpowiedzialne ataki Macierewicza stworzyły zatrutą atmosferę wokół Ministerstwa Spraw Zagranicznych".
W WikiLeaks pojawiają się też doniesienia m.in. o Janie Krzysztofie Bieleckim, a także Kazimierzu Marcinkiewiczu określanym jako "człowiek o otwartym umyśle, który stara się łapać świat".
W innych depeszach pojawia się także wątek więzień CIA na terenie naszego kraju. Wynika z nich, że Polska i USA zastanawiały się wspólnie, jak tę sprawę skutecznie wyciszyć.

Karolina Wrońska