Jak czytać wyniki badań laboratoryjnych - F

Ewa Kornecka/lekarz rodzinny
shutterstock

Fibrynogen

Jest to białko produkowane w wątrobie, uczestniczące w procesie tworzenia skrzepu. Określany jest jako I czynnik krzepnięcia krwi, zalicza się go również do białek ostrej fazy (jego stężenie zwiększa się w procesach zapalnych).
Norma: 1,8-3,5 g/l; wyższe wartości występują u osób otyłych, palących tytoń i w podeszłym wieku.
Wzrost poziomu obserwuje się: podczas ciąży (fizjologicznie) i miesiączki, w ostrych stanach zapalnych, kolagenozach, zespole nerczycowym, zawale mięśnia sercowego, udarach mózgu. Wartości obniżone występują: we wrodzonym niedoborze fibrynogenu, po ciężkich zabiegach
operacyjnych, w zespole rozsianego krzepnięcia wewnątrznaczyniowego, posocznicy.

Fosfataza alkaliczna (ALP)

Jest enzymem uczestniczącym w przemianie fosforanów.
Norma: noworodki: 50-165 U/l; dzieci: 20-150 U/l; dorośli: 20-70 U/l
Zwiększony poziom fosfatazy alkalicznej występuje w: chorobach i nowotworach kości, nadczynności gruczołów przytarczycznych, w niedoborze witaminy D i w diecie ubogiej w wapń i fosforany. Fizjologiczny wzrost aktywności enzymu obserwuje się u wcześniaków, u dzieci w okresie dojrzewania oraz w III trymestrze ciąży. Przyczyną spadku aktywności mogą być: wrodzony niedobór enzymu, zaburzenia wzrostu kości, zatrucie witaminą D, niedożywienie.

Fosfataza kwaśna (ACP)

Jest to enzym katalizujący rozkład fosforanów organicznych. Najwyższe stężenia osiąga w gruczole krokowym, wątrobie, trzustce, jelitach, tkance kostnej (w osteoklastach), erytrocytach.
Norma: dzieci: 0,67-1,07 U/l; dorośli: 0,10-0,63 U/l
Wzrost poziomu występuje w: zapaleniu, przeroście lub po masażu gruczołu krokowego, w raku gruczołu krokowego, chorobach i nowotworach kości, jelita i sutka.

FSH (hormon folikulotropowy)

FSH to hormon peptydowy wydzielany przez przedni płat przysadki mózgowej. U kobiet hormon ten pobudza wzrost i dojrzewanie pęcherzyków zawierających komórki jajowe w pierwszej (folikularnej) fazie cyklu miesiączkowego, u mężczyzn - pobudza spermatogenezę. Badanie FSH często wykonuje
się w ocenie niepłodności męskiej i kobiecej. Jest ono pomocne w ustaleniu przyczyny niskiej liczby plemników w nasieniu. Oznaczenia FSH wykorzystuje się także w celu wyjaśnienia przyczyn nieregularnych cykli miesiączkowych oraz w rozpoznawaniu chorób przysadki, jajników i jąder. U dzieci oznaczenia FSH i LH wykorzystuje się w diagnozowaniu opóźnionego lub przedwczesnego dojrzewania płciowego.
Normy:
- kobiety: faza folikularna: 4-10 U/l; owulacja: 10-25 U/l; faza lutealna: 2-8 U/l
- mężczyźni: 2-10 U/l
Podwyższony poziom FSH wskazuje na: pierwotną niedoczynność gonad, zaburzenia chromosomalne, nasieniaka jąder, wady rozwojowe jąder, uszkodzenie jąder.
Niski poziom FSH najczęściej wiąże się z niewydolnością przysadki lub podwzgórza.

FT3 (wolna trójjodotyronina)

Trójjodotyronina jest jednym z dwóch głównych hormonów produkowanych przez gruczoł tarczowy. Poziom fT3 jest stosowany głównie jako badanie pomocnicze w diagnostyce nadczynności tarczycy.
Norma: 2,25-6 pmol/l
Wysokie wyniki oznaczeń całkowitej T3 lub wolnej (fT3) mogą wskazywać na nadczynność gruczołu tarczowego, zaś niskie - na niedoczynność tego narządu.

FT4 (wolna tyroksyna)

Badanie to pozwala ocenić czynność tarczycy, monitorować skuteczność leczenia przeciwtarczycowego, leczenia niedoczynności tarczycy oraz raka tego gruczołu.
Norma: 10-25 pmol/l
Poziom powyżej normy towarzyszy: nadczynności tarczycy (tyreotoksykoza), niedoczynności tarczycy w przebiegu leczenia tyroksyną. Poziom poniżej normy występuje w: niedoczynności tarczycy, raku tarczycy, przy leczeniu tyreostatykami, przy znacznym niedoborze jodu.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na i.pl Portal i.pl