Instagram to świat Polek, a Polacy wolą Twittera. Uzależnionych od mediów społecznościowych przybywa wśród osób w wieku 25-34 lata

Agata Pustułka
Agata Pustułka
Z urządzeń mobilnych korzysta jedna trzecia dzieci między 12. a 23. miesiącem życia i prawie dwie trzecie dzieci mających od 2 do 5 lat.
Z urządzeń mobilnych korzysta jedna trzecia dzieci między 12. a 23. miesiącem życia i prawie dwie trzecie dzieci mających od 2 do 5 lat. Pixabay
Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej przedstawiła raport o uzależnieniu Polaków m.in. od mediów społecznościowych. Zaczyna się od kontaktu z telefonem. Okazuje się, że z urządzeń mobilnych korzysta jedna trzecia dzieci między 12. a 23. miesiącem życia i prawie dwie trzecie dzieci mających od 2 do 5 lat. Wśród najmłodszych dzieci średni czas spędzany w ciągu dnia z mobilnym ekranem wynosi 44 minuty, a wśród starszych – 49 minut!

Najnowsze dane z badań zrealizowanych przez Fundację Centrum Badania Opinii Społecznej pokazują, że skala rozpowszechnienia uzależnienia od hazardu oraz innych uzależnień behawioralnych jest wśród Polaków ogromna. Chodzi o takie uzależnienia jak:

  • uzależnienie od zakupów
  • uzależnienie od pracy
  • uzależnienie od nowoczesnych technologii.

Szczególnie jeśli chodzi o media społecznościowe, które stały się dla wielu Polek i Polaków najważniejszym światem, w którym funkcjonują.

Facebook, czyli coś więcej niż telewizja

Problem zaczyna się od pierwszego kontaktu z telefonem. I choć dzieci zwykle spędzają też czas z rodzicami, to potem wchodząc w samodzielność wchodzą też w świat Facebooka, Instagrama czy Twittera i nie chcą z niego wyjść. Są już uzależnione.

Najczęściej korzystamy z Facebooka, który dla wielu jest drugim życiem. Jak wynika z badań, zarówno kobiety, jak i mężczyźni deklarują, że na Facebooku spędzają obecnie więcej czasu niż wcześniej.

- Co istotne, kobiety deklarują, że spędzają coraz więcej czasu na Facebooku, nawet pomimo tego, że mają obecnie mniej wolnego czasu, niż wcześniej (dotyczy to szczególnie kobiet w związkach). Oznacza to, że korzystanie z Facebooka zastępuje inne aktywności - czytamy w raporcie.

Respondenci są świadomi tego, że serwis pochłania czas, niekiedy porównują go pod tym względem do telewizji, i oceniają to zjawisko negatywnie. Przyznają, że zdarza się, iż tracą kontrolę nad spędzanym w serwisie czasem, winą za to obarczając... działanie algorytmów podrzucających im potencjalnie ważne i zgodne z ich zainteresowaniami treści.

Messenger wprowadził komunikowanie na Facebooku w nowy wymiar, wypierając jednocześnie tradycyjne formy komunikacji.

Przełomem, który zwiększył jeszcze bardzo popularność Facebooka było wprowadzenie funkcji komunikatora Messenger, czyli darmowego narzędzia komunikacji, zastępującego tradycyjne wiadomości e-mail, SMS czy czaty.

- Zaktywizowało to część użytkowników, którzy zaczęli się już nudzić serwisem. Messenger wprowadził komunikowanie na Facebooku w nowy wymiar, wypierając jednocześnie tradycyjne formy komunikacji. Obecnie jest on jedną z podstawowych funkcji serwisu, do pewnego stopnia autonomiczną, niezależną od niego samego. Dla części użytkowników Messenger jest obecnie głównym powodem, dla którego korzystają z serwisu - wnioskują autorzy raportu.

Polski Instagram należy do kobiet

Podczas gdy na świecie udział kobiet i mężczyzn wśród użytkowników Instagrama jest zbliżony, to specyfiką polskiego Instagrama jest dominacja kobiet.

- Z badań Gemius/PBI wynika, że w sierpniu 2017 r. z aplikacji mobilnej Instagrama korzystało 2,1 mln polskich internautek, co stanowiło 72 proc. ogółu jej użytkowników. Średnia dzienna liczba odwiedzin Instagrama przez aplikację wyniosła blisko 1,4 mln dla kobiet i tylko 225 tys. dla mężczyzn - wyliczają autorzy raportu.

Fakt zdominowania polskiego Instagrama przez kobiety stał się podstawą decyzji o ograniczeniu badania użytkowników tego medium wyłącznie do kobiet. Okazuje się, że młode kobiety korzystające z Instagrama są doświadczonymi użytkowniczkami portali społecznościowych, a Instagram nie był ich pierwszym wyborem, jeśli chodzi o tego typu media. Osobom mającym obecnie 25–34 lata internetowe portale społecznościowe towarzyszą od kilku dobrych lat.

Instagram daje przyjemność, ponieważ nie wymaga wysiłku intelektualnego i jest „ładny”. Poczucie przyjemności generowane jest przede wszystkim przez możliwość kreowania czy retuszowania własnej rzeczywistości

Facebook to wizytówka, Instagram pozwala Polkom na luz

- W tym pokoleniu aktywność na portalach społecznościowych rozwija się zgodnie z kolejnością ich pojawiania się na rynku. Słowa – klucze, definiujące Instagrama, w grupie jego zdeklarowanych użytkowniczek to przyjemność i prywatność. Poczucie przyjemności generowane jest przede wszystkim przez możliwość kreowania czy retuszowania własnej rzeczywistości, otrzymywanie aprobaty w wymiernej postaci („lajki”), złudzenie uczestniczenia w cudzym życiu, pozorne zbliżenie do tych, których podziwiamy, łatwy dostęp do treści zgodnych z zainteresowaniami. Nieco tylko upraszczając – Instagram daje przyjemność, ponieważ nie wymaga wysiłku intelektualnego i jest „ładny” - punktują celnie autorzy raportu.

Autorzy raportu zwracają uwagę, że konto na Facebooku ma bardziej charakter oficjalnej wizytówki, wykorzystywanej między innymi w kontaktach formalnych czy zawodowych, i w związku z tym pewnych rzeczy zamieszczać tam nie wypada. Z koei Instagram, na którym często używa się nicka zamiast nazwiska, pozwala na zdecydowanie więcej luzu – umieszczane treści mają charakter osobisty, prezentują osoby bliskie, sytuacje prywatne, zabawne, bez obawy, że wpłyną negatywnie np. na wizerunek zawodowy właścicielki konta.

- Użytkowniczki Instagrama, zdradzające obecnie symptomy uzależnienia, zaczynały zwykle swoją aktywność na tym portalu od obserwowania wybranych profili publicznych (blogerek, celebrytek, artystów itp.) lub/i oglądania zdjęć mieszczących się w zakresie ich zainteresowań, udostępnianych przez zwykłych użytkowników - czytamy w raporcie.

Syndrom FOMO

Zdjęcia są elementem autokreacji, formą zaprezentowania siebie na zewnątrz, a zatem nigdy nie bywają przypadkowe. Mówiąc o symptomach uzależnienia od Instagrama nie sposób pominąć kwestii syndromu FOMO (Fear of Missing Out) – przemożnego lęku przed przegapieniem ważnej informacji czy wydarzenia.

Osoby z syndromem FOMO nie tylko ciągle sprawdzają, czy nie wydarzyło się coś, co nie powinno umknąć ich uwadze, ale też czują potrzebę dzielenia się w mediach społecznościowych wszelkimi wydarzeniami ze swojego życia

.

Zdaniem psychologów, ciągłe sprawdzanie i chęć uczestniczenia w niemal każdym wydarzeniu (byle tylko nic nas nie ominęło), to forma zaspokajania potrzeby bycia ważnym, bycia na bieżąco i ucieczki od rzeczywistości. Powstanie FOMO łączone jest też z naturalnym dla człowieka poszukiwaniem sposobów na zabicie nudy: przyzwyczajenie do dużej ilości bodźców utrudnia znoszenie sytuacji, kiedy „nic się nie dzieje”.

Twitter to jednak bardziej męski świat

Okresem inicjacji obecności na portalach społecznościowych dla mężczyzn w wieku 25–35 lat na ogół było wchodzenie w wiek nastoletni, co zbiegało się z kończeniem nauki w sześcioklasowej szkole podstawowej i przejściem do gimnazjum. W przypadku mężczyzn często wiązało się to z rosnącym zainteresowaniem płcią przeciwną – przeglądali zdjęcia koleżanek, często jeszcze nie mając własnego konta na portalu.

Rozpoczęcie korzystania z Twittera jest na ogół kolejnym etapem aktywności w serwisach społecznościowych – wiąże się z bardziej świadomym selekcjonowaniem i konsumowaniem informacji.

- Główną cechą tego portalu jest – w odczuciu jego użytkowników – możliwość lepszego filtrowania informacji niż ma to miejsce na Facebooku. Daje im to poczucie kontroli.

Wraz z rozpoczęciem korzystania z Twittera, zmienia się sposób korzystania z Facebooka, który staje się portalem do kontaktu ze znajomymi

Głównym powodem, dla którego badani korzystają z Twittera, jest walor informacyjny tego portalu – jest on po prostu dla nich podstawowym źródłem informacji (szczególnie sportowych). Informacje pojawiają się w trybie ciągłym, co chwilę można przeczytać coś nowego. Z tego punktu widzenia można mówić, iż obecnie najlepiej zaspokaja on potrzeby osób dotkniętych FOMO, w szczególności tych zainteresowanych sportem i polityką, czyli w Polsce w większym stopniu mężczyzn niż kobiet.

Wśród badanych mężczyzn panuje przekonanie, iż w obszarze sportu i polityki nie ma lepszego i bardziej aktualnego źródła informacji. Twitter wyprzedza inne media (w szczególności tradycyjne, typu prasa i telewizja), które często bazują na informacjach pozyskanych z niego. Korzystanie z Twittera daje jego użytkownikom poczucie, że są poinformowani szybciej niż inni.

Zamiast sprzątać, są na Twitterze

Twitterowe dyskusje na tematy polityczne stanowią źródło informacji o tym, co się dzieje w polityce, dają możliwość zajrzenia za kulisy sceny politycznej.

Pół godziny spędzone na oglądanie wiadomości w telewizji dostarcza mniej informacji niż poświęcenie tego czasu na czytanie tweetów polityków i komentatorów.

Badani mają poczucie, że czytając Twittera bardziej efektywnie wykorzystują czas niż na przykład oglądając wiadomości telewizyjne

Respondenci Fundacji CBOS wyrażali też przekonanie, że dzięki Twitterowi mogą zdobyć znacznie pełniejszą wiedzę na dany temat, poznać więcej punktów widzenia niż dzięki oglądaniu wiadomości telewizyjnych. Powszechnie wśród badanych użytkowników Twittera odczuwana jest presja, aby czytać pojawiające się wpisy, a wśród tych, którzy biorą udział w dyskusjach na portalu, także poczucie wewnętrznej presji, aby być aktywnym, zamieścić kolejny wpis.

Badani przyznawali, iż przez Twittera zaniedbywali sprzątanie w domu, spotkania ze znajomymi, różnego typu prace. Na ogół skracają jednak sen (zasypiają później, niż powinni), co kończy się złym funkcjonowaniem następnego dnia. Badani deklarują, iż co najmniej 50 proc. czasu spędzanego w Internecie spędzają właśnie na Twitterze. Cały czas są zalogowani do aplikacji na telefonie. Wylogowanie z aplikacji zdarza się w wyjątkowych sytuacjach, na przykład przy wymianie telefonu. Czas rozłąki to prawdziwy dramat.

Nie przegapcie

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Te produkty powodują cukrzycę u Polaków

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na i.pl Portal i.pl