„Fuga” - czyli co się dzieje, gdy nasz mózg nie daje sobie rady

Nowy obraz Agnieszki Smoczyńskiej dotyka problemu „fugi dysocjacyjnej” - zaburzenia psychicznego, wywoływanego długotrwałym stresem i uczuciem braku szczęścia. Człowiek poddany tym emocjom może stracić pamięć, a jego mózg może stworzyć nową osobowość biegunowo odmienną od dotychczasowej.

Główną bohaterką filmu jest kobieta w średnim wieku. Alicja nie pamięta przeszłości, nie wie kim jest. Kiedy po dwóch latach od zniknięcia zostaje odnaleziona przez rodzinę, nie chce wracać do dawnego, zapomnianego życia.

Pomysłodawczynią scenariusza była aktorka i scenarzystka - Gabriela Muskała. Zainspirowała ją historia kobiety, którą obejrzała w telewizyjnym programie „Ktokolwiek widział, ktokolwiek wie”. Czterdziestolatka nie pamiętała niczego ze swego życia - wiedziała tylko, że znaleziono ją na ulicy, umieszczono w szpitalu psychiatrycznym i nadano jej imię Marta. Jeden z widzów rozpoznał ją jednak. Zadzwonił do studia i powiedział, że jest jej sąsiadem, a ona ma męża i dzieci. Marta tego w ogóle nie pamiętała, nie była w stanie powiedzieć, czy on mówi prawdę. Była kompletnie zaskoczona - i przeżyła szok.

- Od dawna szukałam historii na scenariusz, a tu znalazłam tematy, którymi zajmuję się w moim pisaniu od samego początku i które niezmiennie mnie fascynują: pamięć, tożsamość, macierzyństwo. To, co zobaczyłam w twarzy kobiety siedzącej wtedy w studio, było jak rażenie piorunem - wspomina Gabriela Muskała.

Aktorka napisała scenariusz i postanowiła zagrać w filmie zrealizowanym na jego podstawie główną rolę. Z tematem tym zgłosiła się do Agnieszki Smoczyńskiej. Reżyserka od razu zainteresowała się tym pomysłem.

- Najpierw sięgnęłam po literaturę i podręczniki z zakresu psychologii. Potem zjeździłyśmy z Gabrysią całą Polskę. Rozmawiałyśmy z psychologami i policjantami, którzy zajmowali się ludźmi z utratą pamięci. Dotarłyśmy do Marii i jej rodziny, wszyscy zgodzili się na rozmowę. Poszłyśmy też do programu „Ktokolwiek widział, ktokolwiek wie”, w którym pokazali nam nagrania z podobnych przypadków - opowiada reżyserka.

Poza Gabrielą Muskałą, która zagrała główną rolę, w filmie zobaczymy również Łukasza Simlata i Iwo Rajskiego.

Fuga dysocjacyjna jest zaburzeniem nerwicowym, u którego podłoża leży lęk. To wciąż enigmatyczne zjawisko, związane z potrzebą odreagowania bardzo trudnej sytuacji, z którą nie sposób nam sobie poradzić. Dla naszego mózgu pamiętanie o tym, co zaszło, jest zbyt trudne, dlatego decyduje się na wyjście awaryjne: wymazuje nam wspomnienia. Osoba dotknięta tym zaburzeniem może na jakiś czas utracić pamięć o ważnych i bieżących sprawach.