Emeryci zadłużeni po uszy. Dla wnuków

Średni dług osoby starszej to 12,3 tys. złotych - czyli siedem przeciętnych emerytur. Według Głównego Urzędu Statystycznego, przeciętna emerytura wynosi 1,7 tys. zł netto miesięcznie. To niewiele, a i tak coraz więcej z tej kwoty seniorzy przeznaczają na spłatę zadłużenia.

Na Dolnym Śląsku w KRD figuruje prawie 25 tys. seniorów, którzy muszą oddać wierzycielom ponad 291 mln złotych. Ustępujemy jedynie woj. śląskiemu i mazowieckiemu. Tam zobowiązań finansowych nie płaci w sumie 68 tys. emerytów, a łączna wartość ich długów przekracza 900 mln złotych. Rekordzistą jest 78-letni mieszkaniec powiatu pszczyńskiego z województwa śląskiego. Mężczyzna ma aż 8,4 mln złotych długu.

Jeszcze rok temu dług polskich emerytów wynosił nieco ponad 2 mld zł. Wystarczyło jednak 12 miesięcy, aby zadłużenie wzrosło o 40 proc. Teraz seniorzy muszą spłacić aż 2,87 mld zł, na co składają się długi 233 tys. osób.

Skąd te długi?

Powody zadłużania się są niezmienne od lat: niewystarczające dochody, zaciąganie zobowiązań na rzecz młodszych członków rodziny, śmierć współmałżonka.

- Wielu seniorów ogląda dwa razy każdą złotówkę, zanim zdecyduje się ją wydać. Ale często świadczenia emerytalne są na niewystarczającym poziomie, aby jednocześnie zapłacić za mieszkanie i bieżące rachunki, kupić leki i mieć pieniądze na życie. Część emerytów sięga po kredyty i pożyczki, zwłaszcza ci, którzy dopiero co przeszli na emeryturę i kompensują sobie w ten sposób niższe dochody - mówi Adam Łącki, prezes Zarządu Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej SA.

Częstym powodem zadłużania seniorów jest chęć pomocy bliskim. Dziadkowie zaciągają pożyczki na prośbę młodszych członków rodziny, zwłaszcza kiedy ci nie mają wystarczającej zdolności kredytowej. To zjawisko obserwowane jest od kilku lat. Banki i firmy pożyczkowe chętnie ich udzielają, bo emeryci uchodzą za wyjątkowo solidnych klientów. Ich dochody nie są wprawdzie wysokie, ale za to regularne i pewne. - Starsi ludzie nie mają serca odmówić wnukom, kiedy ci proszą o wzięcie dla nich pożyczki. Z biegiem czasu okazuje się, że wnuki nie płacą rat. O tym niemiłym fakcie seniorzy często dowiadują się dopiero od negocjatora z firmy windykacyjnej. Nowy smartfon, konsola do gier czy laptop nie są tanie - podkreśla Jakub Kostecki, prezes firmy windykacyjnej Kaczmarski Inkasso.

Jednak mimo pewnych i stałych dochodów zdarza się, że emeryci nie są w stanie regulować zaciągniętych zobowiązań. Wtedy ich długi odkupują fundusze sekurytyzacyjne i firmy windykacyjne. To właśnie one są najczęściej wierzycielami seniorów i mają w ręku 40 proc. emeryckich długów.

Na kolejnym miejscu są niezapłacone zobowiązania wobec banków i firm pożyczkowych - 21 proc. Ale zaleganie ze spłatą pożyczek i kredytów to jedynie czubek góry lodowej.

W portfelach seniorów brakuje też pieniędzy na czynsz, rachunki za wodę, prąd i gaz - nieopłacone kwity z tego tytułu stanowią 16 proc. łącznego zadłużenia seniorów. 13 proc. długów wynika z braku płatności za abonament telewizyjny, internetowy i telefoniczny. Długi alimentacyjne i nieuregulowane mandaty za jazdę komunikacją miejską bez biletu stanowią odpowiednio 5 i 2 proc. całkowitej kwoty zadłużenia emerytów.

Żona zostaje z długiem

W gronie zadłużonych przeważają kobiety - to aż 62 proc. dłużników-emerytów. Spowodowane jest to tym, że panie żyją w Polsce średnio 82 lata, podczas gdy życie panów trwa 74 lata.

W chwili śmierci męża, wszystkie zobowiązania spadają na barki wdowy. A wtedy znacznie trudniej o terminową spłatę zadłużenia, które jeszcze rośnie.