Elektroniczne głosowanie staje się światową normą. Wyniki wyborów są znane już po kilku godzinach

Elżbieta Dominik
Wiele krajów z coraz większym powodzeniem testuje i wprowadza maszyny do głosowania oraz skanery optyczne. Coraz większą popularnością cieszy się też głosowanie przez internet.

W bardzo wielu krajach to już norma. Kilka godzin po głosowaniu, czy to w wyborach samorządowych, czy parlamentarnych obywatele mają orientację, kto został wygranym. Po kilkunastu, góra kilkudziesięciu kolejnych godzinach następuje tylko uszczegółowienie, i po wyborach. Pomagają w tym nowoczesne technologie, maszyny do głosowania, skanery optyczne, a także głosowanie internetowe. I tak np. w dalekiej Brazylii w pełni elektroniczne głosowanie przeprowadzane jest od 2000 r. Brazylijczycy wybierają polityków za pomocą elektronicznych maszyn umieszczonych w lokalach wyborczych. Dzięki temu rozwiązaniu wyniki wyborów są znane w przeciągu minut od zakończenia głosowania. Podobnie dzieje się też w Wenezueli.

Kraje, w których stosowano e-głosowanie

Nowoczesne systemy zliczania głosów wyborczych stosują od dawna takie kraje, jak Niemcy, Wielka Brytania czy Francja. Mimo iż jest tam do zliczenia ogromna liczba głosów, już kilka godzin po zamknięciu urn wyborczych wiadomo, kto może pić szampana.

Na świecie coraz popularniejszy jest e-voting, do którego zalicza się zarówno głosowanie internetowe, jak i za pomocą nowoczesnych maszyn w lokalach wyborczych . Po raz pierwszy zastosowano taki sposób głosowania w referendum nad przeprowadzeniem testów nuklearnych na Polinezji Francuskiej w 1995 r. Zliczone wyniki referendum zostały błyskawicznie dostarczone rządowi francuskiemu na wymienny dysk twardy.

We wrześniu 2000 r. w Europie uruchomiono projekt Cyber Vote w celu wykazania - jak podkreślano - "w pełni weryfikowalnych wyborów online gwarantujących całkowitą prywatność głosów i przy użyciu stacjonarnych i mobilnych terminali internetowych". Technikę tę testuje się m.in. w Holandii, Niemczech, Szwecji, Hiszpanii i Estonii. Rozbudowany program pilotażowy, który obejmował też głosowanie za pomocą telefonów komórkowych, przeprowadziła Wielka Brytania. Jednak to nie w żadnym z tych krajów zastosowano po raz pierwszy na masową skalę głosowanie internetowe.

Stało się to w Estonii w wyborach samorządowych 2005 r. Aby oddać głos, Estończycy musieli mieć czytnik, który odczyta mikroczip umieszczony w dowodzie osobistym. Głosy można było oddawać przez dwa tygodnie przed wyborami, a nawet zmieniać ten wybór kilkakrotnie. Brany pod uwagę był ostatni głos. Głosować przez internet nie można było jedynie w dniu wyborów, wtedy należało wybrać się do lokalu wyborczego.

Mimo że w sondażach poparcie dla takiej formy głosowania deklarowało ponad 80 proc. respondentów, to faktyczna liczba głosujących w ten sposób w 2005 nie przekroczyła kilku procent. Później w kolejnych wyborach było ich coraz więcej.

W 2009 r. wskaźnik ten sięgał 9,5 proc., a w tegorocznych wyborach do Parlamentu Europejskiego z takiej formy głosowania skorzystała blisko jedna trzecia wszystkich uprawnionych (31,3 proc.).

Francja po raz pierwszy wprowadziła głosowanie internetowe w 2003 r. - wówczas Francuzi mieszkający w Stanach Zjednoczonych wybrali swoich przedstawicieli do Zgromadzenia Francuzów za Granicą. Wówczas to organizacja Forum Praw Internetowych opublikowała zalecenie w sprawie przyszłości elektronicznego głosowania we Francji, stwierdzono w nim, że obywatele francuscy za granicą powinni mieć możliwość głosowania internetem. W kolejnych wyborach w ten sposób głosowało ponad 60 proc. uprawnionych.

We Francji w 2007 r. w wyborach prezydenckich wyborcy w niektórych lokalach wyborczych mieli możliwość korzystania z ekranów dotykowych i internetu, by w ten sposób oddać swój głos. Taki system ułatwiał zliczanie głosów.

Elektroniczne maszyny, usprawniające głosowanie i zliczanie głosów testowane są w Norwegii i Szwajcarii. Dzięki elektronicznym łączom wyniki są znane w ciągu minut po zakończeniu głosowania.

Jednak nie wszystkie testy wypadają pozytywnie. W Finlandii, gdzie eksperymentowano z takim systemem głosowania w trzech okręgach, okazało się, że pojawiły się nieścisłości przy zliczaniu głosów. Sąd administracyjny unieważnił je i zostały powtórzone. Do nieprawidłowości doszło w lokalnych wyborach w Szkocji, a w Holandii specjalna komisja zasugerowała odejście od głosowania elektronicznego, do tradycyjnego. Uznała też, że Holandia nie jest gotowa do wprowadzenia głosowania internetem.

Z kolei w Irlandii władze zakupiły w 2004 r. system wyborczy, który został odrzucony przez centralną komisję wyborczą; stwierdzono, że głosowanie nie spełniałoby norm bezpieczeństwa.

***

Nowoczesne głosowanie
W Brazylii wyborcy korzystają z umieszczonych w miejscach publicznych elektronicznych kiosków, w których mogą oddać głos (na 110 mln uprawnionych do głosowania przypada tam blisko 400 tys. kiosków). Dzięki elektronicznym łączom wyniki wyborów są znane w ciągu minut po zakończeniu głosowania.

Najbardziej zaawansowane prace zmierzające do zastosowania nowoczesnych elektronicznych maszyn do głosowania w lokalach wyborczych są prowadzone w wielu krajach. Eksperymenty dotyczące głosowania są przeprowadzane m.in. w Holandii, Francji i Belgii, Wielkiej Brytanii, Portugalii.

Usprawnienie procedur
Zastosowanie maszyn do głosowania (w lokalach wyborczych bądź specjalnych kioskach) oznacza przede wszystkim usprawnienie procedur organizowania i przeprowadzania wyborów.

Dotyczy to w szczególności identyfikacji wyborców i ustalania wyników głosowania (elektroniczne liczenie głosów, bardzo szybkie przesyłanie danych do centrali). Użycie elektronicznych maszyn do głosowania jest również łatwe w użyciu dla wyborców i znacznie dogodniejsze niż klasyczne.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na i.pl Portal i.pl