Elbląg - to będzie czwarty morski port na polskim Wybrzeżu. Przekop Mierzei Wiślanej szansą dla żeglugi i transportu międzynarodowego!

- Przy wykorzystaniu wszystkich możliwości wiążących się z przekopem Mierzei w elbląskim porcie będzie można przeładowywać nawet 3,5 mln ton towarów - uważa Arkadiusz Zgliński, dyrektor portu, przypominając, że po roku 2023, do elbląskich nabrzeży będą mogły wpływać statki o pełnych parametrach nawigacyjnych - o długości 100 metrów, szerokości do 20 metrów i zanurzeniu 4,5 metra.

Eksperci uważają, że nawet 20 procent statków handlowych obsługiwanych obecnie przez port w Gdańsku mogłoby korzystać z portu morskiego w Elblągu.

Dyrekcja portu jest już po rozmowach z duńskim portem morskim w Vordingborg. Spora część obsługiwanych tam jednostek mogłaby, po pogłębieniu toru wodnego, przypływać do Elbląga i wypływać z miasta w kierunku Skandynawii. Statkami transportowane byłyby materiały budowlane, nawozy, produkty rolne i drewno oraz pasze i zboże.

W czasach nam bliższych inwestycję chcieli przeprowadzić Niemcy, a potem Eugeniusz Kwiatkowski, przedwojenny wicepremier, który przez trzy lata - do 1948 roku - był Delegatem Rządu do spraw Wybrzeża. Ostatecznie do przekopu doszło w czasie „drugich rządów” Prawa i Sprawiedliwości. Co ciekawe, zrealizowano go w miejscu, w którym chcieli tego dokonać wszyscy wymienieni wyżej, niedoszli, inwestorzy - w Nowym Świecie. Nazwa tego miejsca jest symboliczna...

ZOBACZ TEŻ: Kanał Żeglugowy przez Mierzeję Wiślaną uroczyście otwarty (17.09.2022)! Na Zalew Wiślany z pominięciem Cieśniny Piławskiej!

Nie tylko zresztą ona. Otwarcia przekopu Mierzei Wiślanej dokonano w ubiegłym roku, dokładnie 17 września, w 83. rocznicę sowieckiej agresji na Polskę. Współczesna Rosja Putina jest prawnym (o ile można tu mówić o jakimkolwiek prawie) i mentalnym spadkobiercą ZSRR. Przekop zaś jest kolejnym działaniem uniezależniającym gospodarczo, i nie tylko, Polskę od wschodniej satrapii. Północno-wschodnia część naszego kraju zyskała wolny dostęp do otwartego morza!

Jak informuje wiceminister Andrzej Śliwka z resortu aktywów państwowych, od otwarcia drogi wodnej przez Mierzeję Wiślaną do połowy grudnia 2022 roku tę trasę pokonało 467 jednostek pływających, m.in. ze Szwecji, Francji, Norwegii, Niemiec. To bardzo dobry wynik, biorąc pod uwagę ostateczne ukończenie dopiero pierwszego etapu prac. Całość inwestycji zostanie ukończona w tym roku. Wtedy też, po pogłębieniu toru wodnego na rzece Elbląg, otworzą się maksymalne możliwości rozwoju portu morskiego w Elblągu. Rząd Prawa i Sprawiedliwości zadeklarował jego wsparcie kwotą 100 milionów zł, ale, jak zauważa wiceminister Śliwka, władze samorządowe wciąż zwlekają z podjęciem decyzji, która dałaby impuls do rozwoju miasta i regionu.

Według planów rządowych i opinii specjalistów, Elbląg ma szansę stać się czwartym portem Rzeczypospolitej - po Szczecinie, Świnoujściu, Gdyni i Gdańsku.

- Przy wykorzystaniu wszystkich możliwości wiążących się z przekopem Mierzei, w elbląskim porcie będzie można przeładowywać nawet 3,5 mln ton towarów - uważa Arkadiusz Zgliński, dyrektor portu, przypominając, że po roku 2023, do elbląskich nabrzeży będą mogły wpływać statki o pełnych parametrach nawigacyjnych - o długości 100 metrów, szerokości do 20 metrów i zanurzeniu 4,5 metra. Eksperci uważają, że nawet 20 proc. statków handlowych obsługiwanych przez port w Gdańsku mogłoby korzystać z portu morskiego w Elblągu.

Dyrekcja portu jest już po rozmowach z duńskim portem morskim w Vordingborg. Współpraca z Duńczykami otwiera listę potencjalnych kontrahentów elbląskiego portu.

CZYTAJ TEŻ: Większy port, nowe miejsca dla jachtów i plaża. Gmina Sztutowo planuje rozwój wokół przekopu mierzei.

- W 2019 roku w „Programie rozwoju polskich portów morskich do 2030 roku” rząd wskazywał, że port w Elblągu wyróżnia się na tle swoich odpowiedników, ze względu na potencjał przeładunkowo-składowy. Przekop Mierzei Wiślanej pozwoli uwolnić te możliwości i sprawi, że Elbląg będzie stanowił okno na porty północnego Bałtyku. Przed producentami z regionu otworzą się nowe rynki zbytu. To przełoży się na powstawanie nowych miejsc pracy w mieście i regionie oraz zainteresowanie inwestorów tym regionem. Liczę również, że współpracą z portem w Elblągu zainteresują się spółki Skarbu Państwa. Rozmawiałem już na ten temat z PKN Orlen, PKP, Grupą Azoty oraz Krajową Grupą Spożywczą - powiedział naszemu reporterowi wiceminister Andrzej Śliwka.

Otwarcie przekopu to zaledwie część budowy 23-kilometrowej drogi wodnej, łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską i dalej z Elblągiem. Kanał Żeglugowy wraz z towarzyszącą mu infrastrukturą oraz Wyspą Estyjską na Zalewie Wiślanym to pierwszy etap, jaki został zrealizowany przez Urząd Morski w Gdyni w ramach programu wieloletniego. Cały czas trwają prace związane z kolejnymi etapami.

- Z samego Kanału Żeglugowego, od jego otwarcia, skorzystało około pół tysiąca jednostek, w przeważającej większości o mniejszym zanurzeniu z uwagi na prace prowadzone na rzece Elbląg i Zalewie Wiślanym. Z Kanału korzystają również jednostki robocze, zaangażowane w kolejne etapy budowy. Zgodnie z przyjętymi założeniami, żegluga na tym akwenie osiągnie docelowe parametry po zakończeniu całej inwestycji - informuje Marek Gróbarczyk, wiceminister infrastruktury.

W II etapie na rzece Elbląg przebudowywany jest tor wodny na odcinku o długości około 10,4 km. Celem jest uzyskanie 60 m szerokości na rzece, a w rejonie miejscowości Nowakowo 40 m (mierzonej w dnie). Brzegi wzdłuż rzeki Elbląg zostaną obudowane konstrukcją hydrotechniczną. Umocnienie brzegów jest realizowane w formie ścianki szczelnej, zwieńczonej żelbetowym oczepem, a tor wodny zabezpieczony zostanie skarpą podwodną. Ponadto, w celu ułatwienia dostępu do rzeki, wybudowane zostaną 2 przystanie niskie wraz ze slipem do wodowania jednostek.

ZOBACZ TEŻ: Na pokładzie s/y „Admirał Dickman” z Gdyni do Nowego Świata. Morzem do przekopu Mierzei Wiślanej.

Etap II obejmuje również przebudowę staw nawigacyjnych oraz budowę nowego, najdłuższego, ponad stumetrowego mostu obrotowego w miejscowości Nowakowo, w odległości ok. 650 m w kierunku południowym od istniejącego mostu pontonowego. Wraz z budową nowej przeprawy mostowej, zaprojektowana została również budowa nowego odcinka drogi powiatowej, wzdłuż zachodniego brzegu rzeki Elbląg oraz dróg dojazdowych do obsługi nieruchomości. Prace w ramach II etapu rozpoczęły się w kwietniu 2021 roku.

Aktualne zaawansowanie prac dla etapu II wynosi ok. 80 proc.

- Na realizację inwestycji składają się działania ze wszystkich branż, brakuje tylko kolejowej. W ramach prac hydrotechnicznych, obejmujących obudowę brzegów rzeki Elbląg, pogrążono dotąd ponad 15 tys. metrów bieżących grodzic stalowych, wykonano system kotwiący w ilości 4,4 tys. sztuk, oczepy żelbetowe, pochylnie dla zwierząt, przepusty wałowe, a także zmodernizowano elementy oznakowania nawigacyjnego - poinformował jeszcze w styczniu tego roku Andrzej Małkiewicz, naczelnik Wydziału Realizacji Inwestycji w Urzędzie Morskim w Gdyni. - W ramach branży drogowej rozpoczęto roboty brukarskie, a w Nowakowie trwa wytwarzanie konstrukcji stalowej ustroju nośnego mostu wraz z zabezpieczeniem antykorozyjnym. Tu zaawansowanie wynosi ok. 74 procent. Dostarczono już na plac budowy prawie połowę elementów konstrukcji stalowej, natomiast na podporach P1 i P3 w całości wykonano roboty żelbetowe. Trwa montaż konstrukcji stalowej na podporze P2, a na P3 deskowanie i zbrojenie płyty przejściowej. W 90 procentach wykonano mur oporowy przed podporą P1.

Ponadto prowadzone są roboty czerpalne, montaż pomostu stalowego na stawie zielonej, roboty instalacyjne. Trwa także montaż fundamentów pod słupy oświetleniowe, ułożono już kable do oświetlenia wzdłuż drogi powiatowej, do sygnalizacji świetlnej oraz szlabanów na brzegu zachodnim.

Równocześnie z II etapem realizowany jest etap III. W jego ramach realizowana jest budowa toru wodnego na Zalewie Wiślanym, na długości około 8200 m. Przedmiotowe zadanie stanowi istotną część drogi wodnej i swoim zakresem obejmuje tor na odcinku od ujścia rzeki Elbląg do kanału przez Mierzeję Wiślaną, a także wykonanie nowego oznakowania nawigacyjnego. Prace w ramach tej części inwestycji rozpoczęły się w maju 2022 roku.

- Obecne zaawansowanie prac dla etapu trzeciego wynosi prawie 80 procent. Do tej pory wykonawca przeprowadził sondaż przedwykonawczy wraz z inwentaryzacją, rozpoczął roboty czerpalne do projektowanej rzędnej wraz z transportem urobku do wnętrza sztucznej wyspy. Zgodnie z warunkami umowy, we wrześniu 2022 roku został osiągnięty kamień milowy, polegający na wykonaniu 50 procent prac czerpalnych. Ze względów logistycznych i technologicznych, tor wodny na Zalewie Wiślanym został podzielony na 5 odcinków, a w momentach kulminacyjnych, wymagających największego zaangażowania, wykonawca prowadził prace 5 zestawami. Ponadto, zdjęte zostały pławy kolidujące z nowo projektowanym torem oraz pławy tymczasowe. Z uwagi na panujące warunki atmosferyczne, w połowie grudnia na ok. 3 tygodnie prace zostały wstrzymane - podsumowuje Dorota Słabek, naczelnik Wydziału Oddziaływania Inwestycji na Środowisko w Urzędzie Morskim w Gdyni.

- Pierwsze półrocze 2023 roku to okres intensywnych prac, związanych z kontynuacją i zakończeniem wszelkich robót drogowych w ramach drugiego etapu budowy drogi wodnej. Jeszcze wiosną planowane jest oddanie do użytkowania nowego mostu w Nowakowie, co niewątpliwie usprawni nie tylko żeglugę, ale także komunikację kołową z Wyspą Nowakowską. Umożliwi to także podjęcie kolejnych działań, związanych z zamknięciem dotychczasowego, przestarzałego mostu pontonowego i przeprowadzenie prac, polegających na umocnieniu brzegów w tym rejonie - powiedział Wiesław Piotrzkowski, dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni, inwestor całego przedsięwzięcia.

O najbliższych pracach na Zalewie Wiślanym opowiada także Barbara Olczyk, zastępca dyrektora UM w Gdyni ds. Inwestycji: - Płynność prac jest zależna od warunków pogodowych. Do ukończenia pozostało ok. 20 procent, stanowiące odcinek końcowy tor, nazywany potocznie „łokciem” - jest to odcinek toru wodnego, gdzie lokalnie, w celu umożliwiania mijania się jednostek, zwiększono szerokość do 120 m, mierząc w dnie. Wszelkie prace, związane z tym etapem inwestycji, powinny zostać ukończone zgodnie z harmonogramem w tym roku.