Egzamin gimnazjalny 2019. Strajk nauczycieli to zdarzenie losowe, drugi termin w czerwcu

Agencja Informacyjna Polska Press: Czy strajk jest wydarzeniem losowym i czy tym samym uczniowie, którzy w środę nie zdawali egzaminu mogą do niego podejść na początku czerwca?

To trudne pytanie. Uważam, że z perspektywy ucznia jest to zdarzenie losowe. Oczywiście nie w tym sensie, że jest niezależne od kogoś i jest przejawem siły wyższej. Natomiast w prawie jest ukuta teoria pewnych stanów nadzwyczajnych i wyłączających odpowiedzialność, gdzie mówi się o zdarzeniach losowych czy specjalnych rozporządzeniach wydanych przez władze. Również, szczególnie w zakresie prawa gospodarczego, strajk jest elementem wyłączającym odpowiedzialność, może zwalniać z obowiązku wykonania zobowiązania. I tu moglibyśmy mieć do czynienia z takim przypadkiem. Strajk jest zdarzeniem zupełnie niezależnym od ucznia. Ma też w pewnym sensie charakter losowy lub siły wyższej, bo uczeń nie jest w stanie mu przeciwdziałać. Przepisy o nieprzystąpieniu czy możliwości powtarzania egzaminu w drugim terminie są raczej nakierowane na ucznia i na przypadki bezpośrednio dotyczące ucznia, ale jeśli młody człowiek przychodzi i natrafia na zamkniętą szkołę, to on dopełnił wszelkich obowiązków. Trzeba to powiedzieć wprost: mamy do czynienia z nieprzewidzianym w przepisach zdarzeniem.

Czyli nie możemy wprost mówić o zdarzeniu losowym, ale strajk nauczycieli tak będzie interpretowany?

Tak to powinno być interpretowane i rozumiane, choć nie jest to typowe zdarzenie, które normalnie określalibyśmy losowym.

Co mogą zrobić uczniowie, którzy nie podeszli w środę do egzaminu gimnazjalnego?

Przede wszystkim dokumentować swoją gotowość do zdawania egzaminu, to powinno zostać odnotowane w szkolnej dokumentacji. Będzie to przydatne w celu udowodnienia zdarzenia niespowodowanego przez ucznia, a uniemożliwiającego mu przystąpienie do egzaminu w pierwszym terminie. Mam na myśli listę obecności czy jakiś protokół sporządzony przez dyrektora szkoły, który jest jednocześnie przewodniczącym zespołu egzaminacyjnego. Natomiast w sensie prawnym zostaje drugi, czerwcowy termin.

Czy to sprawiedliwe i zgodne z prawem, że niektórzy uczniowie będą mieli inny egzamin i więcej czasu na przygotowanie się do niego?

W prawie trochę trudno mówić o sprawiedliwości. Same przepisy zakładają ich poprawność i sprawiedliwość. Jeżeli w normalnych sytuacjach – w przypadku choroby czy zdarzeń losowych – uczeń ma możliwość pisania egzaminu w drugim terminie, co oznacza inny zestaw pytań i więcej czasu na przygotowanie, to trudno powiedzieć, że możliwość podejścia w drugim terminie jest dyskryminująca albo faworyzująca którychkolwiek uczniów. Tak naprawdę nie wiemy, która grupa mogłaby poczuć się pokrzywdzona. Ci, którzy teraz nie zdają, mogą też powiedzieć, że jest to niesprawiedliwe, bo mają np. mniej czasu na rekrutacje do szkół. Testy będą różnić się od siebie treścią pytań, ale nie zakresem materiału.

Czy uczeń, który będzie niezadowolony z wyniku egzaminu, może zaskarżyć jego przebieg lub stwierdzić w drodze jakiegoś odwołania, że nie mógł na spokojnie się do niego przygotować ze względu na strajk?

Takiej możliwości nie ma. Nie ma możliwości powtarzania lub poprawiania egzaminu gimnazjalnego czy ósmoklasisty (inaczej jest w przypadku matur). Wyjątkiem są sytuacje, gdy np. egzamin odbył się z naruszeniem zasad jego przeprowadzenie. W wymienionych przypadkach nie widzę takich przesłanek.