Do kogo należą samochodowe marki?

Jak to jest z tą marką Audi – jakie są jej korzenie i co ma wspólnego z markami Horch i Auto Union? W 1899 roku August Horch założył firmę A. Horch & Cie. przemianowaną po trzech latach na August Horch & Cie. Motorwagenwerke AG. Potem odszedł z firmy i założył kolejną o nazwie August Horch Automobilwerke GmbH. Między firmami nastąpił konflikt zakończony wyrokiem sądu nakazującym nowej spółce odstąpić od używania nazwy Horch. Pan August wpadł na pomysł, by przetłumaczyć swoje nazwisko (z niem.: „słuchaj”) na łacinę i tak w 1910 roku narodziło się Audi Automobilwerke GmbH. W 1928 roku DKW nabył pakiet większościowy firmy Audi. W 1932 dołączyły do niego dwa kolejne łupy w postaci marek Horch i Wanderer. W tym samym roku te cztery marki utworzyły Auto Union, a znaczkiem firmowym zostały cztery pierścienie reprezentujące cztery marki. Po II Wojnie Światowej Auto Union odrodziło się w RFN, chociaż przed nią siedziba mieściła się w Chemnitz. Na rynku pozostała jedynie marka DKW próbująca swoich sił także pod marką koncernu Auto Union. W 1958 roku 87% akcji przejął Daimler, dokupując resztę w kolejnym roku. To mogło oznaczać początek końca, ale pojawiła się nowy gracz w postaci Volkswagena, który w 1964 roku odkupił połowę akcji, kompletując je rok później. Volkswagen zdecydował się porzucić markę DKW kojarzącą się z silnikami dwusuwowymi i w 1969 roku prezentując nowy model limuzyny klasy średniej (F103) tworzony w ramach Auto Union powrócił do zarzuconej marki Audi.

Alfa Romeo

Wystarczy wymówić nazwę tej włoskiej marki, by w duszy zagrały emocje. Niezależnie, czy mamy na myśli historię wyścigowych sukcesów z lat 30., piękne linie sportowych modeli z lat 60., czy współczesne maszyny z oznaczeniem Quadrifoglio Verde. Skąd wzięła się nazwa? W 1915 roku nad firmą Anonima Lombarda Fabbrica Automobili przejął kontrolę Nikola Romeo. W 1933 roku firma została znacjonalizowana pod rządami Mussoliniego. Kontrolę nad nią sprawował Istituto per la Ricostruzione Industriale (IRI) i to aż do roku 1986. Lata 80. nie były łatwe dla całego przemysłu motoryzacyjnego, włoskie marki mocno w tym czasie zaciskały pasa. Gdy Lancia i Ferrari (częściowo) były już bezpieczne pod skrzydłami Fiata, Alfa Romeo wciąż zachowywała niezależność. Zmieniło się to w 1986 roku, kiedy pogrążona w kłopotach finansowych firma została wystawiona na sprzedaż. Dziś mało kto wie, że o zakup starał się koncern Forda, ale ostatecznie przegrał z Fiatem, który przejął pełną kontrolę. Przy okazji ogłoszonej w 2013 roku restrukturyzacji Alfy Romeo pojawiły się pogłoski, że Volkswagen jest zainteresowany przejęciem włoskiej legendy. Tym doniesieniom zaprzeczyły obie strony. Dziś już wiadomo, że Fiat wiąże z Alfą spore nadzieje i nie zamierza się jej pozbywać w nadchodzącej przyszłości. Nowa Giulia jest tego najlepszym przykładem.

Aston Martin

DB to nie tylko oznaczenia kolejnych modeli, ale też, a może przede wszystkim inicjały wieloletniego właściciela Davida Browna. Choć firma powstała w 1913 roku, pierwsze samochody zbudowała w latach 20. z myślą o wyścigach. W 1947 roku David Brown, producent ciągników rolniczych kupił znaną już firmę Aston Martin oraz Lagondę. Pod jego zarządem Aston stał się znany na całym świecie jako producent superluksusowych samochodów sportowych. Kluczem do sukcesu było użycie aut tej marki w filmach o przygodach Jamesa Bonda. Kłopoty finansowe spiętrzone kryzysem paliwowym spowodowały, że w 1972 roku Brown został zmuszony do sprzedaży swojego przedsiębiorstwa i to za symboliczną kwotę 100 funtów. Część zajmująca się traktorami trafiła w ręce firmy Tanneco (właściciel marki Case), zaś spółka produkująca samochody przez lata przechodziła z rąk do rąk prywatnych inwestorów. W 1987 roku 75 proc. udziałów kupił Ford widząc w marce spory potencjał. Amerykanie nie mylili się, wprowadzenie nowych modeli spowodowało ogromny wzrost produkcji (1982: 30 szt.; 1995: 700 szt.) i to pomimo zachowania tradycyjnych metod ręcznej produkcji. W 1993 roku zaprezentowano model DB7. W tym samym roku Ford przejął pełną kontrolę nad angielską marką. W kolejnych latach nastąpił największy rozwój technologiczny w historii Astona, nigdy wcześniej paleta modeli nie była tak bogata, ale zysków wciąż nie było. W 2007 roku Ford pozbył się Astona za 475 mln funtów. Kierownictwo przejął David Richards i zajmował stanowisko CEO aż do 2014 roku, kiedy zmienił go Andy Palmer pracujący wcześniej dla Nissana. Dziś główni udziałowcy to Prestige Motor Holdings (39%), Asmar (19%), Primewagon (19%), Adeem Investments (11%), Daimler (5%). Jeśli zastanawialiście się skąd romans Astona z AMG (Daimler) i umowa o współpracy, to już wiecie.

Bugatti

Bugatti – francuska marka samochodów założona w 1909 roku przez Włocha w niemieckim wówczas mieście Molsheim w Alzacji. Samochody produkowane przez Ettore Bugatti'ego zdobyły sławę dzięki udanym udziałom w licznych wyścigach. Były piękne, szybkie, luksusowe i wyjątkowo drogie. Śmierć założyciela w 1947 roku była gwoździem do trumny firmy. Powojenny model Type 101 produkowany w latach 1951-1965 powstał w zaledwie 8 egzemplarzach. W 1987 roku włoski przedsiębiorca odkupił prawa do marki i w 1990 roku zaprezentował światu model EB110. Samochody przetrwały na rynku tylko pięć lat. Kolejnym nabywcą praw do marki został Volkswagen (1998 rok) mający ogromne ambicje przywrócenia jej świetności. Prace nad pierwszym modelem, znanym dziś jako Veyron, rozpoczęto od razu, ale problemy techniczne podczas procesu projektowania spowodowały, że pierwsze auta trafiły do klientów w 2005 roku. Produkcja Veyrona już się zakończyła, ale Volkswagen pracuje nad jego następcą.

Ferrari

Fascynująca marka, ale dość prosta historia. Enzo Ferrari założył swoją firmę dość późno, bo w 1947 roku. Na rynku aut sportowych ze słonecznej Italii dominowały wówczas potężne maszyny marek Alfa Romeo i Maserati. Ale jak się okazało znalazło się miejsce dla jeszcze jednego (i nie ostatniego) producenta samochodów wyścigowych. Przez dwie dekady marka Ferrari urosła w świadomości automobilistów jak na drożdżach dominując w sporcie i oferując doskonałe samochody sportowe z najwyższej półki do jazdy po drogach. W historii każdej firmy pojawia się moment, gdy potrzeba funduszy na nowe inwestycje. W 1969 roku z tego powodu 50 proc. udziałów zostało sprzedane firmie Fiat. W 1988 roku w wieku 90 lat zmarł Enzo Ferrari. Rodzina zachowała 10 proc. akcji, resztę sprzedając Fiatowi. W 2014 roku zapadła decyzja o wyodrębnieniu Ferrari w ramach koncernu Fiat-Chrysler (FCA) i sprzedaży 10 proc. akcji na wolnym rynku. FCA ma zatem 80 proc., rodzina Ferrari 10 proc., a kolejne 10 proc. udziałów jest w posiadaniu prywatnych inwestorów.

Daimler/ Mercedes-Benz

Daimer to jedna z najstarszych firm samochodowych na świecie. Chwali się, że jest twórcą pierwszego samochodu – Benz Patent-Motorwagen z 1886 roku. Dobra, mamy Daimlera, Benza, ale co mają ze sobą wspólnego i gdzie w tym wszystkim Mercedes? Daimler powstał w 1890 roku, jako firma zajmująca się produkcją silników. W 1901 roku zaprezentował samochód nazwany od imienia Mercedes Jellinek. Była ona córką pioniera automobilizmu Alfreda Jellinka, zafascynowanego produktami Daimlera. W 1924 roku podjęto współpracę z firmą Benz i od 1926 r. nazwa przedsiębiorstwa zmieniono na Daimler-Benz, zaś samochody zaczęto nazywać oficjalnie Mercedes-Benz. Marka Mercedes-Benz w 100 proc. należy do Daimler AG, ale to konsorcjum też ma swoich właścicieli. Struktura własności pokazuje, że w rękach niemieckich firm znajduje się nieco ponad 32 proc. akcji, resztę posiadają firmy amerykańskie (25 proc.), europejskie (30 proc.), azjatyckie (5,4 proc.) i Kuwejt (6,8 proc.). Daimler AG jest przykładem „idealnej” spółki akcyjnej, której udziały krążą pomiędzy firmami instytucjonalnymi, inwestycyjnymi i prywatnymi udziałowcami.

Mini

Dziś chyba mało kto, poza entuzjastami motoryzacji, zdaje sobie sprawę, że Mini przez lata nie było marką, tylko nazwą modelu używaną przez koncern BMC (British Motor Corporation). Kiedy w 1959 roku zaprezentowano samochód dla brytyjskiego ludu, słynne bliźniaki zostały ochrzczone jako Austin Seven i Morris Mini-Minor. Nazwa Mini pojawiła się w 1962 roku na klapie Austina, a markę Mini zarejestrowano w 1969 roku. Mini w swojej klasycznej formie było produkowane do 2000 roku. Problemy finansowe Rovera, spadkobiercy BMC, spowodowały podjęcie decyzji o sprzedaży Mini jako marki. Prawa nabyła grupa BMW w kwietniu 2000 roku. Rozmowy musiały się toczyć od co najmniej kilku miesięcy, bowiem pod koniec roku zaprezentowano zupełnie nowe Mini we współczesnej formie. Dziś Mini to nie tylko modele nawiązujące do wersji produkowanych przez lata, jak Clubman, ale też zupełnie nowe wcielenia, jak choćby crossovery Countryman i Paceman.

Porsche

Dr. Ing. h.c. F. Porsche AG – to oficjalna nazwa firmy produkującej doskonałe samochody sportowe, choć powszechnie używa się skrótu Porsche AG. Pochodzi od nazwiska i tytułów honorowych założyciela firmy Ferdynanda Porsche, znanego choćby z zaprojektowania pierwszego Volkswagena – Garbusa. Za projekt samochodów marki Porsche był już odpowiedzialny jego syn Ferdynand, dla odróżnienia zwany Ferry. Pierwsze egzemplarze modelu 356 opuściły fabrykę w 1948 roku. W 2007 roku powstał holding Porsche SE należący do rodzin Piech i Porsche, będący właścicielem firmy Porsche AG produkującej samochody. Ciekawie zaczęło się w 2008 roku, kiedy to Porsche SE i Volkswagen AG rozpoczęły wojnę o wzajemne przejęcie. Porsche podjęło próbę zwiększenia z 31 proc. do ponad 50 proc. swoich udziałów w Grupie Volkswagena, co miało kosztować ponad 11 mld euro. Ta operacja się nie powiodła. Co więcej, Volkswagen AG nabył w 2009 roku 49,9 proc. akcji Porsche AG od holdingu za 3,9 mld euro. W 2012 roku dotychczasowy prezes Porsche, Wendelin Wiedeking wraz z dyrektorem finansowym Holgerem Harterem zostali oskarżeni o wyłudzenie pożyczki w wysokości 10 mld euro na przejęcie VW, nota bene z banku Lehman Brothers, i musieli opuścić firmę Porsche. W 2014 roku Volkswagen zamknął sprawę odkupując resztę akcji Porsche AG od holdingu Porsche SE za 4,5 mld euro. Żeby było ciekawiej holding Porsche SE kontroluje 50,76 proc. akcji koncernu Volkswagen AG.

Rolls-Royce

Charles Stewart Rolls i Sir Frederick Henry Royce założyli swoją firmę w 1906 roku. Niemal od razu zyskali sławę producenta samochodów trwałych i niezawodnych. W 1931 roku, kiedy Rolls-Royce miał już ugruntowaną pozycję na rynku przejął konkurencyjną firmę Bentley. Od tej pory ich historia toczyła się wspólnie i nawet kłopoty finansowe skutkujące nacjonalizacją w 1971 roku niewiele tu zmieniły. Nowe modele nie pojawiały się zbyt często, ale od tej marki nikt nie wymagał nowoczesności i ciągłych zmian. Można by rzec, życie firmy płynęło w tempie typowej angielskiej flegmy, aż nagle... Przełom nastąpił w 1998 roku, kiedy Vickers, będący właścicielem od 1980 roku, postanowił pozbyć się szacownego, lecz niedochodowego interesu. Kolejnym właścicielem za 340 mln funtów miało zostać BMW współpracujące z Vickersem. Ale na scenie nagle pojawił się Volkswagen mający ogromne ambicje zbudowania motoryzacyjnego imperium. Oferta Bawarczyków została przebita, VW zaoferował 430 mln funtów. Wszystko byłoby pozamiatane, gdyby nie jeden szkopuł. VW Group kupiło fabrykę oraz prawo do kształtu chłodnicy i znaczka Spirit of Extasy, ale prawa do marki Rolls-Royce i znaczka „RR” pozostały w rękach Vickersa. Ten mając interesy z BMW postanowił jej sprzedać licencję do używania marki za jedyne 40 mln funtów. Kolejnym problemem była kwestia silników, które do Rollsów dostarczało BMW. Volkswagen nie dysponował wówczas odpowiednim źródłem napędu – silnik W12 zaprezentowano dopiero w 2001 roku. Niemieckie firmy doszły do porozumienia. BMW udostępniło Volkswagenowi prawa do marki do końca 2002 roku, po czym przejęło jedną z najbardziej rozpoznawalnych marek w świecie motoryzacji za bezcen. Morał z tego następujący – zanim podpisze sie umowę, zawsze trzeba przeczytać ją do końca.

Volvo

Volvo Car Corporation powstało w 1927 roku jako spółka należąca do SKF, producenta łożysk tocznych. W 1935 roku SKF sprzedało większość udziałów, gdy Volvo trafiło na giełdę. Volvo Group z czasem zaczęło produkować samochody ciężarowe, autobusy, czy sprzęt budowlany. Dział odpowiedzialny za samochody osobowe (Volvo Cars) został sprzedany w 2000 roku firmie Ford za 6,45 mld dolarów. Po kryzysie finansowym w 2008 roku Amerykanie zdecydowali się pozbyć szwedzkiej firmy. W 2010 roku Volvo Cars zostało sprzedane chińskiemu holdingowi Zhejiang Geely za 1,8 mld dolarów. Wbrew obawom produkcja nie została przeniesiona do Chin, a szwedzka firma otrzymała potrzebny zastrzyk finansowy, który pozwolił na stworzenie nowej generacji zaawansowanych technicznie samochodów (XC90, S90, V90).