Wskaźnikiem, którym możemy zmierzyć nierówności dochodowe, jest tzw. wskaźnik Giniego, na który powołał się premier. Współczynnik Giniego, istniejąc już od ponad 100 lat, przyjmuje wartości od 0 do 100 (proc.). Zero oznacza równomierny rozkład dochodów, a im wyższa wartość, tym bardziej nierównomierny rozkład. W ekonometrii współczynnik Giniego nazywany jest wskaźnikiem nierówności społecznej i stosowany do liczbowego wyrażania nierównomiernego rozkładu dóbr, zwłaszcza dochodu (na przykład gospodarstw domowych). Zatem im mniejszy proc., tym mniejsze rozwarstwienie.
Według danych GUS w 2017 r. dochód rozporządzalny (dochód "na rękę") Polaków wynosił średnio 3090 zł w przeliczeniu na osobę wśród 20 proc. najbogatszych gospodarstw domowych. Natomiast 665 zł miało do dyspozycji 20 proc. najbiedniejszych Polaków, czyli 4,7 razy mniej niż ci najbogatsi. W 2016 r. bogaci mieli do dyspozycji 5,2 razy więcej niż biedni, a w 2013 r. – aż 6,7 razy więcej. Spadek tej relacji świadczy o istotnym obniżeniu zróżnicowania dochodów w Polsce. (dane GUS: „Sytuacja gospodarstw domowych w 2017 r.").
GUS wyliczył też, że w gospodarstwach 20 proc. najbogatszych osób skumulowanych było 38,6 proc. dochodów Polaków, podczas gdy jeszcze w 2013 r. było to 42 proc. Za to zwiększył się udział w ogólnym dochodzie rodzin w najgorszej sytuacji materialnej – do 8,2 proc. w 2017 r. z 6,2 proc. w 2013 r.
Spada zatem zróżnicowanie dochodów w gospodarstwach domowych mierzone współczynnikiem Giniego. W 2017 r. jego wartość wyniosła 29,2 i po raz pierwszy od 2005 r. było to mniej niż 30 pkt. Dane za 2018 r. GUS opublikuje w przyszłym roku.
- Programy socjalne PiS, podnoszenie podatków, zwiększona redystrybucja dóbr przyczyniają się do wzrostu dochodów najbiedniejszych - mówi prof. Tomasz Panek ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. - Spadek ubóstwa jest największym osiągnięciem tego rządu - dodaje. - Mamy jednak do czynienia z rozdawnictwem, które oznacza, że sytuacja finansowa Polaków jest mniej uzależniona od ich pracy, a bardziej od państwa.
Prof. Tadeusz Szumlicz z SGH za główną przyczynę zmniejszenia rozwarstwienia naszych dochodów uważa silny spadek bezrobocia oraz poprawę na rynku pracy. - Na wzrost dochodów najbiedniejszych i 2 proc. spadek wskaźnika Giniego i biedy znaczący wpływ miał program 500 + - mówi prof. Szumlicz. Wskaźnik Giniego, mimo swoich niedoskonałości, jest najlepszym wskaźnikiem mierzącym nierówności dochodowe, jakim dysponujemy – wyjaśnia prof. Szumlicz. Wyliczenia GUS bazują na ankietach - deklaracjach dochodowych ankietowanych Polaków. Co roku badanych jest 30 tys. Polaków. Jest to jedna z największych prób badawczych w naszym kraju, która ma również swoje wady. Nie uwzględnia m.in. ujemnych dochodów czy sezonowości, jak w przypadku rolników. - Bardzo ważne jest, aby badać co roku te same osoby - mówi prof. Panek, wskazując, że tylko wtedy badanie jest miarodajne i można rzetelnie porównywać dane z różnych lat.
W Unii Europejskiej najwyższy wskaźnik Giniego, czyli największe rozwarstwienie dochodów obywateli ma Bułgaria (40) oraz Litwa (37,6) , a najmniejszy Czechy (24,5) oraz Finlandia (25,3). Polska znajduje się w środku klasyfikacji.
Dane Eurostatu dla Polski: wskaźnik Giniego (w procentach):
2017: 29,2
2016: 29,8
2015: 30,6
2014: 30,8
2013: 30,7
2012: 30,9
2011: 31,1
2010: 31,1
2009: 31,4
2008: 30,2
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
