Cypr dla ciekawskich. Co wyspa oferuje poza słońcem?

O dziejach powstania Cypru krążą piękne legendy, których główną gwiazdą jest Afrodyta i jej burzliwe związki. Kiedy jednak głębiej zanurzyć się w historię tego niewielkiego skrawka lądu rzuconego na Morze Śródziemne, odkryjemy tajemnice imperiów rywalizujących o Cypr, koleje losu Kleopatry, której Antoniusz podarował te tereny, aż wreszcie podążać śladami szerzących tu wiarę świętych Łazarza i Pawła. Pomysłów na odkrywanie Cypru jest wiele. Nad wodą może być leniwie, w górach aktywnie. W niemal każdym zakątku poszukiwać można wyjątkowych kulinarnych inspiracji. Dowolnie wybrana ścieżka pozwoli odczuwać nowe, nieznane wcześniej emocje.

Jeśli zapytać miejscowych, jaki punkt na mapie wskażą jako obowiązkowy do odwiedzenia, zdecydowanie będzie to Larnaka. Trudno pominąć to miasto, szczególnie, że właśnie tu ląduje zdecydowana większość docierających na wyspę samolotów. Poza tym łatwo i szybko dostać się stąd można do Nikozji albo na wschodni i zachodni kraniec kraju, a samą Larnakę wybrać można nawet na krótki, weekendowy pobyt na słonecznej wyspie.

Trzeciemu co do wielkości mieście Cypru patronuje święty Łazarz, przyjaciel Jezusa, postać niezwykle ważna dla całego kraju. Po wskrzeszeniu przez Chrystusa Łazarz, wraz z sistrami Martą i Marią, został wygnany z rodzinnej Betanii leżącej obok Jerozolimy. Legendy opisują, że umieszczono ich na statku bez steru, skazując niejako na pewną śmierć. Trafili na południowe wybrzeże Cypru. Gdy w kilka lat później, w czasie pierwszej podróży misyjnej (ok. 45-49 r.), pojawił się tam św. Paweł z Tarsu wraz ze św. Barnabą - pochodzącym zresztą z tej wyspy - apostołowie wyświęcili Łazarza na pierwszego biskupa chrześcijańskiej gminy Kition, obecnie Larnaki. Łazarz związał się z Cyprem. Spędził tu ostatnie trzydzieści lat swojego życia. Jeśli wierzyć przekazom, w 52 r. w Kition odwiedziła go sama Maryja, w towarzystwie św. Jana. Podobno wtedy uszyła Łazarzowi omoforion (szatę liturgiczną) oraz mankiety, a ich odpowiedniki do dzisiaj stanowią część stroju cerkiewnego. W Kition został też pochowany, po czym miejsce jego spoczynku zostało zapomniane na wiele stuleci. Odnalazło się pod koniec IX w., i wkrótce cesarz bizantyjski Leon VI Mądry przeniósł relikwie św. Łazarza do Konstantynopola. Szukając cypryjskich śladów biblijnego Łazarza, trafimy do najsłynniejszego zabytku Larnaki - kamiennej świątyni Agios Lazaros z początku X wieku, który powstał jako zadośćuczynienie za przeniesienie szczątków świętego do Konstantynopola.

Położona w centrum miasta budowla, wielokrotnie niszczona i odnawiana, uznawana jest za jeden z najznakomitszych zabytków bizantyjskich na Cyprze. Powstała w miejscu, w którym w 890 roku odkryto grób przyjaciela Jezusa. Po pożarze, podczas remontu w 1972 roku, na terenie świątyni odkryto znalezisko, które zaskoczyło niemal wszystkich. Okazało się, że w marmurowym sarkofagu pod ołtarzem znajdują się ludzkie szczątki. Zidentyfikowano je jako relikwie św. Łazarza. Oznaczać by to mogło, że w 898 r. do Konstantynopola nie zabrano relikwii w całości. Dziś w krypcie cypryjskiego kościoła, można podziwiać sarkofag św. Łazarza oraz inne marmurowe grobowce odkryte podczas wykopalisk.

Po zwiedzaniu, czas na wodne atrakcje. W Larnace jest to proste, bowiem świątyni Agios Lazaros usadowiona jest zaledwie 300 m od wybrzeża Morza Śródziemnego. Tuż przy piaszczystej plaży nad głowami spacerowiczów miło szeleszczą czupryny palm. 600-metrowa promenada, przy której je ustawiono, o każdej porze roku, dnia i nocy, pełna jest turystów z całego świata. Tu przychodzi się do restauracji, kawiarni, klubu, również tu kupuje się pamiątki z Cypru. Dzięki dobrej infrastrukturze i czystej wodzie plaża w Larnace każdego roku otrzymuje znak "Błękitnej Flagi", przyznawany kąpieliskom zaledwie na jeden sezon. Zresztą na Cyprze czysta woda jest standardem. Obecnie wyróżnieniem "Błękitnej Flagi" mogą tu pochwalić się aż 74 plaże, spełniające wygórowane kryteria jakościowe i bezpieczeństwa.

Informacja o wysokiej jakości wody zawsze cieszy wielbicieli morskich fal, dla których na Cyprze zróżnicowane wybrzeże jest równie ciekawe, jak tutejsze zabytki. Chcecie się przekonać? Ruszcie przed siebie. Wyściełana otoczakami plaża Afrodyty jest miejscem, do którego każdy musi dotrzeć. Miejscowi przekonują, że właśnie tu bogini miłości stanęła tuż po wyłonieniu się z morskiej piany. Zupełnie odmienna jest plaża Gubernatora w okolicy Limassol, kryjąca malownicze zatoczki, otoczone od strony lądu kredowymi klifami. Natomiast piaszczysta Lara, usadowiona na północno-zachodnim skraju wyspy, jest jednym z ostatnich na Morzu Śródziemnym miejsc lęgowych żółwia zielonego i karetty. Niezwykle popularna jest też plaża w Ayia Napa, która dzięki najnowszej atrakcji, stała się niedawno miejscem zachwycającym, choć ową atrakcję gołym okiem trudno dostrzec. Stworzone tu bowiem Muzeum Rzeźby Podwodnej MUSAN kryje się pod taflą wody, na głębokości od ośmiu do dziesięciu metrów. - Ludzie przybyli z morza i zawsze będą chcieli do niego wracać - tymi krótkimi słowami opisał swe dzieło Jason deCaires Taylor, twórca niezwykłych rzeźb w Ayia Napa. W niepowtarzalnym krajobrazie głębin morskich artysta umieścił 93 figury - ludzkie postaci i hybrydowe formy - wokół dziesiątek wyrzeźbionych przez naturę drzew i podwodnych roślin, tworząc w ten sposób pierwszy na świecie Podwodny Las. National Geographic umieścił ów projekt wśród 25 najnowszych cudów świata.

Pachnąca owocami winogron, pomarańczy i granatu cypryjska wieś, wydaje się osobną opowieścią o wyspie. Tu, w egzotycznych ogrodach, pękate owoce rosną niczym nasze jabłka w przydomowych sadach. Tu żyje się jak dawniej, w rytmie slow. W zacisznej wiosce Letymbou pani Sofia wypieka chleb i wyrabia puszyste niczym chmura halloumi. W prowadzeniu prawdziwie tradycyjnego domu dzielnie pomaga jej mąż Andreas. Od dawna gościli przybyłych do wioski turystów, częstując przybyszy tym, co wytwarzają. Ponieważ wielokrotnie słyszeli, że spod ich rąk wychodzą prawdziwe rarytasy, postanowili otworzyć niewielką restaurację, w której częstują wspomnianym, jeszcze ciepłym halloumi, pełną pomidorów i ogórków sałatką grecką, puszystymi racuchami, serem anari, pierogami wypełnionych ciasno serem i miętą, a na deser szuszuko - migdałami zanurzonymi w soku z winogron. Jest swojsko, przytulnie, bez tłumu turystów, w domowej atmosferze. To tylko jeden z powodów, dla których dom pani Sofii powinien stać się obowiązkowym punktem na mapie każdego, dla kogo podróżowanie wiąże się z poszukiwaniem autentycznych smaków. Tym bardziej, że można tu nauczyć się gotować jak pani Sofia, wystarczy umówić się na kulinarną lekcję.

Wiele o tradycji może też powiedzieć Kostas Violaris gospodarz, pilnie doglądający swoich plantacji granatów, awokado, pomarańczy, winogron i limonki. Znaleźć go można w Agrovino Lofou, tradycyjnej, wybudowanej z kamienia posiadłości z 1794 roku, położonej w spokojnej miejscowości Lofou, tuż obok Limassol. Gości częstuje likierami i sokami z granatu, przygrywając im swojskie melodie na cienkich strunach swojego drewnianego buzuki. Poszukiwacze idealnego miejsca na romantyczną ucieczkę z miejsc oczywistych, mogą tu zostać na noc lub całe wakacje.

Jak dostać się do Larnaki?

Loty Wizz Air odbywają się przez cały rok

• Z Warszawy - od kwietnia do października 3 razy w tygodniu (poniedziałek, środa, piątek – wylot 7:10) - od listopada do marca 2 razy tygodniowo (czwartek i niedziela – wylot 14:40)
• Z Krakowa i Katowic - 4 razy w tygodniu (poniedziałek, środa, piątek, niedziela)
• Z Gdańska - 2 razy w tygodniu (w październiku wtorki i soboty, a od listopada poniedziałki i piątki - wylot 16:30)
• Z Wrocławia - 2 razy w tygodniu (w październiku wtorki i soboty – wylot 21:55, a od listopada poniedziałki i piątki - wylot 6:40)