COP26. Szczyt klimatyczny w Glasgow: Porozumienie, z którego nikt nie jest zadowolony

Porozumienie mające powstrzymać niebezpieczne zmiany klimatyczne zostało zawarte po trudnych negocjacjach na szczycie COP26 w Glasgow.

Do ostatniej chwili trwały ostre targi, spory i groziło załamaniem szczytu klimatycznego. W końcu udało się, na porozumienie zgodzili się przedstawiciele około 200 krajów, choć budzi ono niedosyt. Pakt Klimatyczny Glasgow jest pierwszą w historii umową, w której zaplanowano ograniczenie węgla, najgorszego paliwa kopalnego, które wytwarza gazy cieplarniane.

Porozumienie nawołuje również do pilniejszych cięć emisji gazów i obiecuje więcej pieniędzy dla krajów rozwijających się – aby pomóc im w przystosowaniu się do zmian klimatu. Ale deklaracje mogą się okazać niewystarczające, aby ograniczyć wzrost temperatury do 1,5C w porównaniu z okresem pzredindustrianym.

Zobowiązanie do stopniowego wycofywania węgla, które było zawarte we wcześniejszych, doprowadziło do dramatycznego zwrotu po tym, jak Indie sprzeciwiły się temu. Minister klimatu tego kraju Bhupender Yadav pytał zgomadzonych, w jaki sposób kraje rozwijające się mogą obiecać stopniowe wycofywanie dotacji do węgla i paliw kopalnych, kiedy muszą jeszcze zająć się swoimi programami rozwojowymi i eliminacją ubóstwa.

Ostatecznie kraje zgodziły się na sformułowanie „wycofywanie” węgla zamiast „wycofywać”. Przewodniczący konferencji Alok Sharma mówił, że było mu bardzo przykro z powodu przebiegu wydarzeń.

Premier Wielkiej Brytanii Boris Johnson oświadczył, że ma nadzieję, iż świat popatrzy na COP26 w Glasgow jako początek końca zmian klimatycznych. W nadchodzących latach jest wiele do zrobienia. Ale ta umowa jest dużym krokiem naprzód i mamy pierwsze w historii międzynarodowe porozumienie w sprawie stopniowego wycofywania węgla i mapę drogową, aby ograniczyć globalne ocieplenie do 1,5 stopnia, powiedział.

Z kolei sekretarz generalny ONZ Antonio Guterres mówił, że planeta „wisi na włosku”. Wciąż pukamy do drzwi katastrofy klimatycznej… nadszedł czas, aby przejść w tryb awaryjny – w przeciwnym razie nasza szansa na osiągnięcie zera netto emisji sama w sobie wyniesie zero.

W ramach porozumienia kraje spotkają się w przyszłym roku, aby zobowiązać się do dalszych poważnych cięć emisji dwutlenku węgla w celu osiągnięcia celu 1,5C. Obecne zobowiązania, jeśli zostaną spełnione, ograniczą globalne ocieplenie tylko do około 2,4°C.

Naukowcy twierdzą, że jeśli globalne temperatury wzrosną o więcej niż 1,5 Celsjusza, Ziemia prawdopodobnie doświadczy poważnych skutków, takich jak narażenie milionów ludzi na ekstremalne temperatury.
Chcielibyśmy wyrazić nasze głębokie rozczarowanie, że uzgodniony przez nas język dotyczący dotacji do węgla i paliw kopalnych został jeszcze bardziej osłabiony – mówiła szwajcarska minister środowiska Simonetta Sommaruga.
To nie zbliży nas do 1,5C, ale utrudni osiągnięcie tego celu, dodała.

Mimo osłabienia języka wokół węgla część obserwatorów nadal będzie postrzegać umowę jako zwycięstwo, podkreślając, że po raz pierwszy węgiel jest wprost wymieniony w tego typu dokumentach ONZ. Węgiel odpowiada za około 40% rocznych emisji CO2, co czyni go głównym w wysiłkach zmierzających do utrzymania celu 1,5°C. Aby osiągnąć ten cel, uzgodniony w Paryżu w 2015 r., globalne emisje muszą zostać zredukowane o 45% do 2030 r. i prawie do zera do połowy stulecia.