Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Co robić, gdy stracimy nasz dowód osobisty

Małgorzata Wąsacz
Jeśli nasze dane osobowe trafią w niepowołane ręce, to możemy mieć kłopoty. Ktoś może zaciągnąć kredyt na nasze konto...
Jeśli nasze dane osobowe trafią w niepowołane ręce, to możemy mieć kłopoty. Ktoś może zaciągnąć kredyt na nasze konto... Fot. 123rf
Dokumenty. Należy go jak najszybciej zastrzec, by nikt nie mógł go użyć! O utracie musimy zawiadomić też między innymi bank, gminę

Właśnie podczas wakacji najłatwiej jest stracić dokumenty. Chodzi tutaj nie tylko o przypadki ich kradzieży!

Kiedy sami się narażamy
Sami też postępujemy bardzo niefrasobliwie i nasze dane osobowe trafiają w niepowołane ręce. Mowa tutaj między innymi o sytuacjach, gdy w hotelach czy w wypożyczalniach sprzętu do nurkowania zostawiamy dokumenty tożsamości.

Niestety, w ten właśnie sposób udostępniamy ważne informacje o sobie zupełnie obcym osobom. - Te dane wystarczą, by móc się pod nas podszyć i dokonywać na nasze konto różnych transakcji - zaznacza Małgorzata Kałużyńska-Jasak, dyrektor zespołu rzecznika prasowego Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych. - Ktoś, kto się pod nas podszyje, może na przykład kupić coś w naszym imieniu i za nasze pieniądze, podpisać umowę kredytową albo podjąć pieniądze z naszego konta.
Niestety, o tym, że ktoś na nasz dowód zaciągnął kredyt, dowiadujemy się dopiero w momencie otrzymania nakazu windykacji.

To musisz wiedzieć
Z Raportu o dokumentach "infoDOK" za pierwszy kwartał 2015 roku wynika, że tylko w tym okresie udaremniono 1877 prób wyłudzeń kredytów o łącznej wartości ponad 67 mln zł! Wyłudzeń udało się uniknąć, gdyż skradzione dokumenty zostały wyłączone z obiegu i trafiły do systemu Dokumenty Zastrzeżone, do którego mają dostęp wszystkie banki i wiele instytucji.
Gdy stracimy dowód w Polsce

1. Musimy go jak najszybciej zastrzec, by nikt nie mógł nim się posłużyć. W tym celu musimy odwiedzić najbliższą placówkę banku. Najlepiej, aby był to ten, w którym mamy rachunek (czyli konto osobiste).

2. Zgłoszona w banku informacja o utracie dokumentu zostaje przekazana do Systemu Dokumenty Zastrzeżone. następnie natychmiast rozesłana dalej do:
- wszystkich polskich banków,
-operatorów telefonii komórkowych w kraju,
- Poczty Polskiej;
- i wielu innych instytucji, w tym także do Biura Informacji Kredytowej.

3. Możemy też zastrzec utracony dowód osobisty w placówce banku, którego nie jesteśmy klientem. Wówczas musimy mieć ze sobą paszport, by pracownik placówki mógł potwierdzić naszą tożsamość.

4. Warto też bezpłatnie zastrzec dokument online na stronie www.bik.pl By to zrobić, wystarczy wcześniej założyć konto na portalu BIK-u, gdzie rejestrując się, potwierdzamy swoją tożsamość danymi osobowymi i skanem dokumentu.

5. O tym, że straciliśmy dokument tożsamości musimy osobiście - i co, ważne, jak najszybciej - powiadomić także policję i dowolny organ gminy. Tutaj należy złożyć wypełniony tak zwany formularz utraty lub też uszkodzenia naszego dowodu osobistego.

6. Utratę lub uszkodzenie dowodu osobistego możemy też zgłosić w organie gminy w formie elektronicznej. W tym celu należy wysłać dokument elektroniczny, potwierdzony przez zgłaszającego podpisem elektronicznym weryfikowanym (za pomocą certyfikatu kwalifikowanego albo profilem zaufanym ePUAP). W tym przypadku również trzeba wypełnić formularz utraty lub uszkodzenia dowodu osobistego.

Gdy dokument stracimy za granicą
Wówczas, w pierwszej kolejności, również należy zgłosić ten fakt w najbliższym posterunku policji. Tam otrzymamy oświadczenie potwierdzające zgłoszenie przestępstwa.
Następnie musimy udać się do polskiego konsulatu. Jego pracownicy mają prawny obowiązek udzielenia pomocy obywatelom, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji. Urzędnicy wystawią nam dokument tymczasowy, czyli Emergency Travel Document - ETD.

Jak zabezpieczyć swoje dokumenty
Eksperci Biura Informacji Kredytowej radzą, by - niezależnie od tego, czy jesteśmy na wakacjach, weekendowym wypadzie za miasto, czy na wyjeździe służbowym - pamiętali o przestrzeganiu podstawowych zasad.
1. Dowód osobisty miejmy zawsze przy sobie. Jeśli podczas urlopu nie ma takiej możliwości, bo np. idziemy popływać, przechowajmy go w hotelowym sejfie.
2. Jeśli wyjeżdżamy i zabieramy paszport i dokument tożsamości, przechowujmy oba te dokumenty oddzielnie.
3. Nie zostawiajmy dowodu osobistego w hotelowych recepcjach, wypożyczalniach sprzętu i w innych miejscach, gdzie dostęp do dokumentu mogą mieć osoby trzecie.
4. Na co dzień trzymajmy portfel z dokumentami przy sobie. Jeśli trzymamy go w torebce albo w teczce, pamiętajmy, by ją zamykać i mieć w zasięgu wzroku.

Jak długo ważny jest dowód osobisty
Jeśli stracimy dokument, musimy złożyć wniosek o wydanie nowego. To nic nie kosztuje.
Dowód osobisty:
- wydany osobie, która nie ukończyła 5. roku życia, ważny jest przez okres 5 lat od daty jego wydania;
- wydany osobie, która ukończyła 5. rok życia, jest ważny przez okres 10 lat od daty wydania tego dowodu.
Osoba zobowiązana do posiadania dowodu osobistego może złożyć samodzielnie wniosek o wydanie tego dokumentu - jednak nie wcześniej niż 30 dni przed datą swoich 18. urodzin. Jak informują w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, wszystkie dowody osobiste wydane dotychczas, w oparciu o poprzednio obowiązujące przepisy ustawy z 10 kwietnia 1974 roku o ewidencji ludności i dowodach osobistych, zachowują ważność do czasu upływu terminów w nich zawartych lub do momentu zmiany danych zawartych w dowodzie. Zmiana danych nie dotyczy jednak zmiany adresu zameldowania. Nadal w obrocie prawnym pozostaną dowody osobiste wydane bez oznaczenia terminu ich ważności, tak zwane bezterminowe. Nie ma obowiązku wymiany tych dokumentów!

Wyjaśniamy między innymi, kto może nam zatrzymać dowód oraz co grozi tym, którzy to robią bezprawnie.
Kiedy i komu musimy dać dowód osobisty w zastaw

Kwestię zatrzymywanie dowodu osobistego w zastaw reguluje ustawa z 10 kwietnia 1974 roku o ewidencji ludności i dowodach osobistych. Zgodnie z jej artykułem 33 "Dowodu osobistego nie wolno zatrzymywać, z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie". - Oznacza to, że dowód osobisty może zatrzymać jedynie ten podmiot, któremu takie uprawnienie przyznaje przepis rangi ustawowej. Wśród podmiotów ustawowo uprawnionych do zatrzymania dowodu osobistego, w celu prowadzenia czynności operacyjno-rozpoznawczych czy dochodzeniowo-śledczych, jest między innymi - informuje Małgorzata Kałużyńska-Jasak, dyrektor zespołu rzecznika prasowego Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych.

Jaka jest kara za bezprawne zatrzymanie dowodu

Zatrzymanie cudzego dowodu osobistego przez podmioty nieuprawnione stanowi wykroczenie. Mowa o nim w artykule 55 pkt 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych. Zgodnie z tym artykułem, kto zatrzymuje cudzy dowód osobisty, podlega karze ograniczenia wolności do 1 miesiąca albo karze grzywny.

- Zatem każda sytuacja, w której jesteśmy zmuszani do pozostawiania dowodu osobistego jako zastawu, na przykład za wypożyczany sprzęt, jest naruszeniem przepisów prawa - mówi Małgorzata Kałużyńska-Jasak.

Co mamy zrobić, gdy chcą, abyśmy zostawili dowód

Jeśli podmiot oferujący jakąś usługę, np. wypożyczenia sprzętu,
wymaga od nas pozostawienia dowodu lub innego dokumentu w zastaw, powinniśmy zwrócić mu uwagę, że takie działanie jest niezgodne z prawem. Zaproponujmy inny sposób postępowania, będący gwarancją zwrócenia wypożyczanej rzeczy, np. spisanie naszych danych. Innym rozwiązaniem jest pozostawienie kaucji. Można także zrezygnować z usługi, jeśli dojdziemy do wniosku, że bezpieczeństwo naszych danych osobowych jest dla nas ważniejsze niż potrzeba krótkotrwałego skorzystania z wypożyczonego sprzętu. Dane zawarte w dowodzie są bowiem wystarczające, by móc się pod nas podszyć i np. zaciągnąć kredyt na nasze konto.
(oprac. maw)

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Strefa Biznesu: Polacy chętniej sięgają po krajowe produkty?

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na dziennikpolski24.pl Dziennik Polski