Brytyjczycy są celem terrorystów

W poniedziałek o godz. 23.33 czasu polskiego w Manchesterze doszło do zamachu terrorystycznego. Według ostatnich informacji zginęły 22 osoby, a 59 jest rannych; wiele znajduje się w stanie krytycznym. Sporo osób do wczorajszego wieczora było poszukiwanych, w tym co najmniej dwoje Polaków. Jeden nasz obywatel jest ranny.

Zamach przeprowadzono w wielkim centrum handlowym mieszczącym m.in. salę koncertową na 21 tys. osób. Do ataku doszło tuż po występie gwiazdy pop Ariany Grande, ulubienicy dzieci i młodzieży. Wczoraj zidentyfikowano dwie ofiary śmiertelne: 8-letnią dziewczynkę i 18-letnią studentkę; obie Brytyjki.

WIDEO: Setki osób w ciszy oddały hołd ofiarom zamachu w Manchesterze

Źródło: Associated Press
Do zamachu przyznało się tzw. Państwo Islamskie. Najpewniej bombę zdetonował terrorysta samobójca. Policja podała, że był to 22-letni Salman Abedi. Wczoraj zatrzymano też dwie osoby, które mogą mieć związek z zamachem.

W Europie cel numer „1”

- Wielka Brytania jest jednym z głównych celów ataków organizacji terrorystycznych, obok USA, Izraela, Francji, Niemiec, Hiszpanii - mówi Andrzej Mroczek z Centrum Badań nad Terroryzmem Collegium Civitas.

- W Europie jest dla nich zdecydowanie celem najważniejszym - dodaje Piotr Niemczyk, były wiceszef wywiadu UOP.

Jednocześnie eksperci zwracają uwagę na dwie kwestie. Po pierwsze, w Europie Zachodniej, w tym w Wielkiej Brytanii, liczba zamachów terrorystycznych i ich ofiar w XXI wieku jest nieporównywalnie mniejsza niż w latach 70. i 80. XX stulecia. W poprzednim stuleciu terroryzm w Europie był dziełem zamachowców ze Starego Kontynentu, a u jego źródeł leżały wewnętrzne spory i podziały; w przypadku Wielkiej Brytanii nacjonalizm irlandzki, szkocki i walijski. Obecny terroryzm pochodzi z importu. Ma korzenie w ideologii muzułmańskiej pochodzącej spoza Europy, ale na jej terytorium zwolennicy islamu są coraz liczniejsi.

Brytyjskie służby są jednymi z najlepiej przygotowanych do zwalczania terroryzmu; doświadczenia gromadzą od stu lat, gdy powstała Irlandzka Armia Republikańska. - Ale żadne służby nie są w stanie zapobiec każdemu zamachowi. Brytyjskie i tak wiele ataków udaremniają. Od lipca 2005 r. na Wyspach nie został przeprowadzony żaden spektakularny atak terrorystyczny z użyciem materiałów wybuchowych - mówi Mroczek. -W ostatnich latach nie było zaś dnia, by służby nie zatrzymały kogoś podejrzanego o przygotowywanie zamachu, ludzi popierających organizacje terrorystyczne czy manifestujących radykalne poglądy.

Potwierdza to Mark Rowley ze Scotland Yardu. Według niego, liczba aresztowań osób podejrzanych o chęć przeprowadzenia zamachów od 2012 r. wzrosła o prawie 60 proc. 77 proc. zatrzymanych to obywatele brytyjscy, 14 proc. - kobiety, 13 proc. - osoby poniżej 20. roku życia. Rowley przyznał, że policja często zatrzymuje ekstremistów „za co tylko można”, by przeszkodzić im w potencjalnych atakach.

Dr Bogdan Pliszka, ekspert ds. terroryzmu, zwraca uwagę, że w brytyjskich szkołach i firmach stale uczy się zachowań na wypadek zamachu.

Kto sprawcą?

Prof. Robert Borkowski, prezes Polskiego Towarzystwa Bezpieczeństwa Narodowego radzi ostrożność przy utożsamianiu zamachowca z Manchesteru z tzw. Państwem Islamskim.

- W ataku zginęli i ucierpieli głównie młodzi ludzie. Na całym świecie takie działania skutkują gniewem, chęcią zemsty, krwawego odwetu i totalnym potępieniem - mówi. I przypomina, że w latach 70. spotkało to Palestyńczyków, którzy zaatakowali przedszkole w Izraelu. W 2004 r. Czeczeni stracili sympatię po zajęciu szkoły w Biesłanie.

- Być może komuś zależało na tym, by wina spadła na Państwo Islamskie - zastanawia się prof. Borkowski. Nie wyklucza, że po zamachu w Manchesterze rząd w Londynie zdecyduje się na operację wojskową w Syrii.

Andrzej Mroczek przyznaje, że reakcją na śmierć dzieci jest potępienie, a w efekcie niemal całkowite osamotnienie terrorystów. Jednak, w jego ocenie, nie dotyczy to ISIS: - Ono ma twardych zwolenników, którzy nie odwrócą się od niego nawet wtedy, gdy na rozkaz jego szefów zamachowcy uderzą w dzieci.

Muzułmanie na Wyspach

Brytyjczycy są społeczeństwem wielonarodowym, co wynika przede wszystkim z ich przeszłości kolonialnej. Poszczególne nacje skazane są na współpracę. W ostatnich latach szczególnie urosła populacja Polaków, których na Wyspach mieszka ok. 1,5 mln.

Nie tak błyskawicznie, ale dość szybko przybywa muzułmanów. W ciągu ostatniego ćwierćwiecza ich populacja wzrosła trzykrotnie. Dziś wyznawców Allaha jest tam około 3 mln, czyli ok. 4,5 proc. ogółu mieszkańców. A jeszcze w roku 1991 nad Tamizą było ich 950 tys. Ale w pewnych regionach już dziś stanowią znaczący odsetek ludności; w niektórych częściach Londynu niemal połowę. Nawet burmistrzem został muzułmanin, Sadiq Khan.

Poza stolicą odsetek muzułmanów jest wysoki w 120-tysięcznym Blackburn (30 proc.), gdzie znajdują się 52 meczety, Luton (26 proc.), Birmingham (23 proc.), Leicester (20 proc.) i Manchesterze (18 proc.). Te liczby w najbliższych latach pójdą prawdopodobnie mocno w górę, gdyż w grupie wiekowej do czterech lat muzułmanie stanowili w 2016 r. ponad 9 proc., a w grupie od 5 do 15 lat ponad 8 proc. Co trzeci brytyjski muzułmanin ma poniżej 15 lat. Wśród wszystkich mieszkańców Wielkiej Brytanii udział osób w tym wieku wynosi ok. 20 proc. Z danych brytyjskiego GUS-u wynika, że blisko połowa muzułmanów mieszka w rejonach uznawanych za najbardziej niebezpieczne, a tylko 1,7 proc. w innych.

Dr Wojciech Szewko, ekspert Narodowego Centrum Studiów Strategicznych, zwraca uwagę, że trzon terrorystów stanowią członkowie rodzin, które w Europie żyją od kilku pokoleń. Właśnie wśród nich narastają pretensje do Zachodu, ktory przykłada, ich zdaniem, rękę do wojen na Bliskim Wschodzie czy w Afryce.

Andrzej Mroczek twierdzi, że nie można wykluczyć, iż celem terrorystów jest wpłynięcie na wyniki wyborów parlamentarnych, które na Wyspach odbędą się 8 czerwca. Z najnowszych sondaży wynika, że zmniejsza się przewaga Partii Konserwatywnej (45 proc.) nad Partią Pracy (34 proc.). Muzułmańska mniejszość może się lękać skutków zapowiadanego przez konserwatystów zaostrzenia polityki imigracyjnej.