Bob Dylan wprowadził poezję do szafy grającej i dostał literacką nagrodę Nobla

W czwartek, 13.10.2016 r. Królewska Szwedzka Akademia po raz sto dziewiąty ogłosiła laureata literackiej Nagrody Nobla. Tegorocznym zwycięzcą jest amerykański muzyk, poeta, prozaik i aktor Bob Dylan. W uzasadnieniu przyznania nagrody, której finansowy komponent w tym roku jest wart około miliona USD, akademia stwierdziła, że główną zasługą laureata jest „tworzenie nowych form poetyckiej ekspresji w ramach wielkiej tradycji amerykańskiej pieśni”.

Literacka Nagroda Nobla 2016 dla Boba Dylana

Tegoroczny werdykt jest, i zarazem nie jest, zaskoczeniem. Jest, dlatego że dla wielu Dylan nie jest literatem, tylko piosenkarzem, przedstawicielem popkultury, w dodatku w tym roku nie był zaliczany do faworytów. A nie jest, ponieważ jego talent literacki został dostrzeżony już w latach 60., a w przeszłości wymieniano go w gronie poważnych kandydatów do najbardziej prestiżowego literackiego wyróżnienia na świecie.

Bob Dylan przyszedł na świat jako Robert Allen Zimmerman 24 maja 1941 roku w Duluth, w stanie Minnesota, a wychował się na ranczu w pobliskim Hibbing. Jego rodzina z obu stron wywodziła się z żydowskich imigrantów z Europy. Muzyką, bluesem i rock & rollem zainteresował się już jako nastolatek i w szkole średniej zadebiutował w lokalnych zespołach rockandrollowych. Muzyką folkową zainteresował się w 1959 roku, gdy wyjechał do Minneapolis na studia uniwersyteckie. Kiedy zaczął występować w klubach studenckich jako folkowy balladzista, przyjął pseudonim Bob Dylan, w hołdzie dla walijskiego poety Dylana Thomasa. Boom folkowy w USA wszedł na tak wysoki poziom, że Bob rzucił studia i na początku 1961 roku pojechał do Nowego Jorku, który był centrum ruchu folkowego i przemysłu fonograficznego. W nowojorskich klubach niemal natychmiast dostrzeżono jego talent i już pod koniec 1961 roku wybitny producent John Hammond podpisał z młodym artystą kontrakt płytowy dla wytwórni Columbia. W marcu 1962 roku ukazał się debiutancki album „Bob Dylan”.

Dzisiaj oficjalna dyskografia Dylana zawiera 37 albumów studyjnych i 11 koncertowych. Jego twórczość, która od folku w drugiej połowie lat 60. przeszła do rocka, by później wzbogacać się o wpływy bluesa i country oraz pewne eksperymentalne wycieczki, jest jedną z najważniejszych i najbardziej wpływowych w całej światowej muzyce pop. Choć artysta dysponuje bardzo ograniczonymi warunkami głosowymi i nie jest wirtuozem żadnego instrumentu, jest jednym z tych twórców, którym się udało podnieść kulturę ludową i kulturę pop do rangi sztuki wysokiej. Jego teksty piosenek często czerpią z ludowych form twórczości, ale operują śmiałą metaforyką i są pełne odniesień do światowego dziedzictwa kultury, z teologiami kilku wyznań włącznie.

Poza piosenkami, literacki dorobek Boba Dylana jest objętościowo skromny, składa się z tomu poetycko-prozatorskiego „Tarantula” z 1971 roku i fragmentarycznej, ale wysoko cenionej autobiografii „Kroniki. Tom 1” z 2004 roku. Choćby dlatego werdykt Akademii Szwedzkiej może być przez wielu badaczy i miłośników literatury uznany za kontrowersyjny. Takie wątpliwości częściowo rozbraja sekretarz Akademii Szwedzkiej Sara Danius, mówiąc: „Jeśli spojrzeć w przeszłość, można znaleźć choćby Homera i Safonę, którzy tworzyli poetyckie teksty z myślą o śpiewanych wykonaniach. Dokładnie to samo robi Bob Dylan”.

Bob Dylan do dzisiaj jest aktywnym , nagrywającym i koncertującym muzykiem. W Polsce był kilkakrotnie, ostatnio w 2014 roku w Dolinie Charlotty pod Słupskiem na Festiwalu Legend Rocka.

Menadżer Doliny Charlotty o występie Dylana: "To było duże przeżycie"[WIDEO]