Białystok. Prezydent Andrzej Duda w Białymstoku na otwarciu Muzeum Pamięci Sybiru (zapis relacji na żywo)

- Jesteśmy wdzięczni miastu Białystok za symboliczną lokalizację przy stacji kolejowej, z której deportowani rozpoczynali drogę do obozu jenieckiego - powiedziała Marta Herling.

Jestem wzruszony i przejęty rozmachem i pietyzmem w jaki utworzono muzeum będącym wspólnym dziełem Sybiraków ich przodków, władz miasta i władz centralnych.

Dzisiaj jesteśmy szczęśliwi, doczekaliśmy wolnej i niepodległej naszej ojczyzny Polski. W imieniu Sybiraków i ich rodzin pragnę pokłonić się i wyrazić wdzięczność wszystkim którzy przyczynili się do budowy tego wspaniałego muzeum. Łączy ono przedstawicieli różnych pokoleń, bo pamięć i historia są naturalnym spoiwem tożsamości narodowej - powiedział Kordian Borejko.

Wspieranie budowy takich instytucji pamięci jest naszym oczywistym obowiązkiem, które państwo polskie starannie wypełnia budując, remontując i modernizując 200 inwestycji muzealnych w całej Polsce. Głównym celem jest troska upamiętnienie tych, którzy zginęli w dramatycznych warunkach z dala od ojczystej ziemi, a także tych, którzy przeżyli deportację i zesłanie, ale zostawili w swoim sercu wspomnienie o nieludzkim cierpieniu i dramacie, które stały się ich udziałem - powiedział prof. Gliński

To muzeum jest potrzebne żeby młodzi ludzie usłyszeli o historii każdego kto przeżył to piekło. Żeby zobaczyli, jak ludzie potrafili przetrwać zachowując godność, honor i tożsamość. W sercu każdego z nas jest mały kawałek poświęcony pamięci o Sybirze. Jestem zaszczycona, że mogę uczestniczyć w tej uroczystości - powiedziała pani wicemarszałek.

Były prezydent przekazał muzeum kubek z więzienia na Łukiszkach w Wilnie, który należał do jego ciotki - Zofii Komorowskiej-Majewskiej.

Czcigodni sybiracy i kombatanci,
To bardzo ważny moment, z pewnością najważniejszy tutaj dla mieszkańców Białegostoku, Podlasia, terenów przygranicznych Polski Wschodniej, ale nie tylko. Ważny dla całej Polski, dla wszystkich naszych rodaków, którzy mieszkają tu i poza granicami kraju. Dlaczego tu w Białymstoku powstało to muzeum? Bo szacuje się że co piąty mieszkaniec Białegostoku i tej ziemi należy do tej ważnej grupy w naszego społeczeństwa określanego mianem Sybiraków, tych którzy zostali przymusowo deportowani wywiezieni poprzez Sowietów na Wschód.Wszystkim którzy walczyli a szczególnie tym którzy cierpieli na Sybirze, składam głębokie wyrazy szacunku. To ważne miejsce dokumentujące tamte trudne lata. To miejsce pokazujące tragedię, cierpienie ale i to w jaki sposób sobie Sybiracy radzili. To dowód na to, że Polacy są jak trawa, wojna może przez nich przejść, cierpienie a oni za każdym razem podnoszą się żyją dalej by budować naszą RP - powiedział prezydent.

Gości wita prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski

Obchody otwarcia zaplanowano na cztery dni: od 16 do 19 wrześni.

Plan uroczystości:

Piątek
godz. 12 - 13.30 - oficjalna uroczystość otwarcia Muzeum z udziałem najwyższych władz państwowych i samorządowych.
godz. 19 - koncert Natalii Kukulskiej. Wraz z nią zagra Atom String Quarte oraz Michał Dąbrówka.
godz. 20:30 - iluminacja budynku Muzeum.

Sobota
godz. 10.00 – 18.00 – „Muzealne Re-konstrukcje” – prezentacje umundurowania, uzbrojenia i sprzętu wojskowego w wykonaniu grup rekonstruktorskich z całej Polski (dziedziniec Muzeum Pamięci Sybiru; wstęp wolny)
godz. 10.00 – 23.00 – zwiedzanie wystawy stałej Muzeum (wstęp po uprzedniej rezerwacji i zakupie biletu)
Godz. 11.00 – spotkanie z Wasylem Haniewiczem, potomkiem założycieli syberyjskiej wsi Białystok
Godz. 12.30 – spotkanie z dr Martą Herling, córką Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, wokół najnowszego wydania książki „Inny Świat”

W dniu 18 września 2021 r. Muzeum Pamięci Sybiru czynne będzie w godzinach 10:00 – 23:00. Prosimy o uwzględnienie w planach zwiedzania przerwę techniczną w godzinach 18.00 – 20.00 konieczną ze względów epidemicznych. Informujemy, iż ostatnie wejście przed przerwą będzie możliwe o godzinie 17.00, natomiast ostatnie wejście po przerwie – o godzinie 22.00.

Z okazji otwarcia Muzeum Pamięci Sybiru, pierwsze 1000 osób, które zwiedzą wystawę stałą otrzyma od muzealnego zespołu upominek – Katalog Wystawy Stałej.

Niedziela
godz. 10.00 – 12.00 – „Peleton Pamięci” – rajd rowerowy śladami przedwojennej przeszłości osiedla Wygoda (start: dziedziniec Muzeum Pamięci Sybiru; wstęp wolny dla uczestników z własnymi rowerami, hulajnogami i rolkami)
godz. 10.30 – 16.00 – „Śniadanie Kresowe” – stoiska gastronomiczne z potrawami kuchni kresowej (dziedziniec Muzeum Pamięci Sybiru; wstęp wolny)
godz. 10.00 – 18.00 – prezentacja wystawy „Niepodległa – ziemie wschodnie II Rzeczypospolitej” (dziedziniec Muzeum Pamięci Sybiru; wstęp wolny). Wystawie towarzyszą warsztaty dla najmłodszych(wstęp wolny)
godz. 12.00 – 18.00 – zwiedzanie wystawy stałej Muzeum (wstęp po uprzedniej rezerwacji i zakupie biletu)
godz. 14.00 – 15.00 – pokaz zabytkowych rowerów z okresu międzywojennego (dziedziniec Muzeum Pamięci Sybiru; wstęp wolny)

Już w czwartek [16.09.2021] spotkali się historycy, którzy dyskutowali o sowieckich deportacjach polskiej ludności. Powołano też Instytut Badawczy im. Seweryna Nowakowskiego, ostatniego przedwojennego prezydenta Białegostoku. W październiku 1939 roku został aresztowany przez Sowietów i ślad po nim zaginął. Prawdopodobnie został wywieziony na wschód.

Czytaj też: Polska powinna z Białegostoku solidarnie przypomnieć Rosji, kto i kiedy pomagał Hitlerowi. A światu prawdę o białych krematoriach

- Mając na uwadze zachowanie pamięci o wkładzie Seweryna Nowakowskiego, Komisarza rządowego i Prezydenta Białegostoku w latach 1931-1939 w rozwój naszego miasta, a także o Jego śmierci z rąk Sowietów w czasie II wojny światowej, powołujemy do życia Instytut Badawczy Jego imienia” – tak brzmią pierwsze słowa aktu założycielskiego nowej placówki naukowo-badawczej, która została utworzona w Muzeum Pamięci Sybiru.

Podpisy pod aktem założycielskim złożyli w samo południe prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski, dyrektor muzeum Wojciech Śleszyński i Krystyna Nowakowska, synowa Seweryna Nowakowskiego.

– Dziękuję władzom i całej społeczności Białegostoku za tak wspaniałą inicjatywę. Myślę, że instytut Seweryna Nowakowskiego, jak i Muzeum Pamięci Sybiru, będzie najlepszym pomnikiem pamięci o wszystkich pomordowanych na Wschodzie. Nasza rodzina do dzisiaj nie wie, gdzie Seweryn Nowakowski został pochowany, ale dla mnie on jest tutaj, wszędzie. I niech tak zostanie – powiedziała Krystyna Nowakowska.

Oficjalne otwarcie Muzeum Pamięci Sybiru zaplanowano na 17 września. W 82. rocznicę agresji ZSRR na Polskę i w Światowym Dni Sybiraka. Bo, ci którzy przeszli piekło sowieckich zsyłek lub ich potomkowie rozsiani są po całym świecie. Muzeum jest hołdem dla nich i miejscem-depozytariuszem pamięci o Golgocie Wschodu.

Podczas uroczystości otwarcia złożony zostanie wspólny wieniec przed Pomnikiem Matki Sybiraczki i odezwie się też dzwon braci Bronisława i Józefa Piłsudskich. Bo muzeum opowiada nie tylko o sowieckich deportacjach, ale także o wcześniejszej obecności, także wymuszonej carskimi zsyłkami, jak tez i dobrowolnej, na Syberii.

W otwarciu udział zapowiedział prezydent RP Andrzej Duda, były prezydent Bronisław Komorowski, minister kultury Piotr Gliński.

Od soboty muzeum będzie otwarte dla zwiedzających, a przed budynkiem odbędą się pokazy grup rekonstrukcyjnych. W niedzielę zaplanowano "Peleton pamięci" i "Śniadanie Kresowe".