Bartosz Panek – U nas każdy jest prorokiem. O Tatarach w Polsce

Kiedy dziennikarz radiowy, znakomity reporter nagrodzony prestiżową Prux Italia bierze się za pisanie, ja jestem przekonany, że mu się uda. I nie mam wątpliwości. Bartosz Panek nie poszedł na łatwiznę. Swoją książkę „U nas każdy jest prorokiem. O Tatarach w Polsce” rozpoczyna od nieznanej dziś zupełnie chyba historii planów budowy prestiżowego meczetu w sercu międzywojennej Warszawy. Historii, która miała szansę zakończyć się sukcesem. O poszukiwaniach pieniędzy, lokalizacji, podróżach w odległe miejsca świata. A wszystko jest udokumentowane przedwojennymi wyimkami z prasy.

Reportażysta nie stroni też czasem od kreacji. Dla ubarwienia książki czasem tworzy wyimaginowane dialogi, ot choćby, kiedy zastanawia się czy jeden z muftich nie był bliskim znajomym Józefa Goebbelsa i od razu podając mnogość źródeł – kwestionuje prawdziwość owej legendy, a może pół-prawdy. Zapomnianych historii polskich Tatarów i Tatarek jest w tej książce więcej – jak choćby fantastyczna biografia Dżennet Dżabagi-Skibniewskiej, wielkiej polskiej patriotki, żołnierki, tułaczki wywodzącej się z Kaukazu. Jest też historia kolonii tatarskiej, już po II wojnie światowej, zamieszkującej Gorzów i pod koniec podróży przez nieistniejący już w większości świat, wizyta w Kruszynianach. Ale tylko na chwilę, by wysłuchać obaw tutejszych przed degradacją terenu zagrożonego projektem budowy wielkich kurzych ferm, by ruszyć 200 km dalej, do Studzianki. Tm też jest mizar, czyli muzułmański cmentarz, zresztą z niesławnym epizodem w historii. Podobno po wojnie ludzie rozbijali muzułmańskie tablice na kamienie do ostrzenia kos.

„U nas każdy jest prorokiem. O Tatarach w Polsce” to świetnie napisany, podparty rzetelną dokumentacją i rozmowami z ważnymi dziś w Polsce Tatarami reportaż o odchodzącym świecie. Bo choć polscy Tatarzy wciąż żyją i czują się u nas dobrze, czytając tę książkę trudno nie odnieść wrażenia, że z każdym rokiem coraz bardziej będą roztapiać się w Polsce.