20 lipca to Międzynarodowy Dzień Szachów. Poznaj fascynujące fakty dotyczące tej gry

Najsłynniejszy geniusz świata, Albert Einstein, nie był fanem gier. W wywiadzie dla New York Timesa z 1936, powiedział nawet, że nie ma czasu na takie rozrywki, zbyt ważna była dla niego praca, która pochłaniała prawie cały jego czas. W szachy jednak grywał, głównie za sprawą swojego serdecznego przyjaciela, Emanuela Laskera, mistrza świata w szachach, który tytuł ten zachowywał najdłużej w historii, 26 lat i 337 dni!

– Słynna jest zwłaszcza szachowa partia Einsteina z Oppenheimerem. Einstein zniszczył przeciwnika świetną taktyczną wizją i zmusił Oppenheimera do rezygnacji po zaledwie 24 ruchach – mówi Michał Kanarkiewicz.

Skoro wspomnieliśmy o ojcu teorii względności, warto przy okazji zaznaczyć, że liczba możliwych unikalnych kombinacji rozgrywek szachowych jest znacznie większa niż liczba atomów w obserwowalnym świecie! Szacuje się, że liczba atomów wynosi około 1079, a liczba unikalnych gier w szachy to 10120.

Liczba kombinacji szachowych (10120) nazywana jest liczbą shannona. Została określona na podstawie obserwacji partii szachowych - 30 możliwości na każdy ruch i 80 posunięć (3080). Claude Shannon dokonując tych obliczeń chciał udowodnić, że komputer nie jest w stanie przeanalizować każdego możliwego ruchu, ponieważ nawet gdyby obliczał jedną grę na mikrosekundę, zajęłoby mu to nieskończenie wiele czasu.

Szachy mają bardzo długą i wyjątkową historię. Powstały w czasach dynastii Guptów, w początkach IV wieku nad środkowym biegiem Gangesu. Okres ten był to niezaprzeczalnie złoty wiek rozwoju Indii. Rozwijała się zwłaszcza astronomia i matematyka, wynaleziono dziesiętny system liczbowy oraz cyfry arabskie. Na zachód, szachy dotarły najprawdopodobniej w IX wieku. Oczywiście przez lata gra ewoluowała.

– Jedną z ważniejszych wprowadzonych modyfikacji było zezwolenie pionkom na przesuwanie się o dwa pola z pierwotnej pozycji, które zostało wprowadzone w 1280 roku w Hiszpanii – mówi Michał Kanarkiewicz. – Rekordzistką, jeżeli chodzi o ilość wprowadzanych zmian jest królowa (hetman). Początkowo była w stanie poruszać się tylko o jedno pole po przekątnej, później mogła wykonywać ruch o dwa pola i dalej wzdłuż, mogąc poruszać się jak skoczek. Obecnie królowa jest w stanie poruszać się po przekątnej, w poziomie i w pionie do zasięgu innej bierki na szachownicy. Pierwotnie królowa była doradcą króla. Europejczycy zmienili to w 1400 roku, czyniąc królową najsilniejszym pionkiem w szachach – dodaje.

Szachy z zawiązanymi oczami to imponująca umiejętność, którą posiada niewielu najwybitniejszych szachistów. Z pewnością wymaga to ogromnej świadomości planszy, co może być trudne, zwłaszcza w miarę wykonywania kolejnych przesunięć figur po wielu ruchach. Rekord został ustanowiony w 1960 roku w Budapeszcie przez Węgra Janosa Flescha, który grał z zasłoniętymi oczami z 52 przeciwnikami jednocześnie – wygrał 31 gier!

I edycja Szachowych Mistrzostw Gwiazd odbyła się 27 listopada 2019 r., na PGE Narodowym w Warszawie. – W rozgrywkach wzięło wiele osób z polskiego show-biznesu i dziennikarzy, m.in. Jarosław Kret, Dariusz Kordek, Artur Chamski, Anita Tomczyk, Marcin Pawłowski - Pawbeats czy Żora Koroliov, którzy przyszli na wydarzenie z dziećmi – mówi Kanarkiewicz, który był inicjatorem i organizatorem wydarzenia. – Znane nazwiska miały przyciągnąć jak najwięcej uwagi, tak by pokazać, jak wiele korzyści daje ten sport – wyznaje.

Warto podkreślić, że w turniejach szachowych w całej Polsce biorą udział nie tylko dorośli, ale i setki dzieci (nawet 3–4-latków!). Jak podkreśla Michał Kanarkiewicz, gra w szachy jest dla wszystkich i to jest w niej najpiękniejsze!

Wolicie bardziej aktywne formy rozrywki? Szachowy boks jest hybrydą, która łączy dwie tradycyjne rozrywki: umysłową – szachy i fizyczną – boks, gdzie zawodnicy walczą w naprzemiennych rundach.

Szachowy boks został wymyślony w 1992 roku przez holenderskiego artystę Iepe Rubingha. Początkowo był to po prostu performance, szybko jednak zamienił się w pełni rozwinięty sport wyczynowy. Szachowy boks jest szczególnie popularny w Niemczech, Wielkiej Brytanii, Indiach i Rosji.

Szachy komputerowe to obecnie nazwa dziedziny badań w zakresie sztucznej inteligencji, polegająca na tworzeniu oprogramowania i specjalizowanych komputerów do gry w szachy. Historia maszyn do gry w szachy jest jednak o wiele starsza niż historia komputerów.

Najstarsza maszyna, która co prawda w ograniczonym stopniu, ale rzeczywiście potrafiła grać w szachy, skonstruowana została przez Leonardo Torres y Quevedo około 1890 r. Potrafiła ona w pełni poprawnie rozwiązywać problemy szachowe typu król-wieża-król, dla którego istnieje relatywnie prosty algorytm.

Pierwszym programem, który osiągnął poziom mistrza szachowego, był Belle w 1983. O przełomie możemy jednak mówić dopiero w przypadku komputera Deep Blue, który w 1997 roku pokonał Garry’ego Kasparowa. Najbardziej znany szachowy mistrz świata, a zarazem jeden z najsilniejszych graczy w historii szachów, został pokonany w 1997 roku, w meczu sześciu gier. Był to poważny szok dla świata szachowego.

W 2006 roku mistrz świata Vladimir Kramnik został pokonany przez Deep Fritza, co potwierdziło siłę komputerów szachowych. Dzisiaj programy szachowe są łatwo dostępne dla szachistów i stanowią bardzo ważną część szachów, pomagając w analizie gry i jej doskonaleniu.

Szachy często polecane są przez psychologów jako skuteczny sposób na poprawę funkcji pamięci. Pozwalają umysłowi rozwiązywać złożone problemy i opracowywać pomysły. Niektórzy twierdzą, że gra w szachy może zwiększyć inteligencję, choć jest to bardziej złożony temat. Wykazano jednak, że wpływa na poprawę ocen dzieci. Bez wątpienia jest to doskonałe ćwiczenie dla mózgu, nie bez przyczyny zalecane nawet w walce z chorobą Alzheimera.

Źródło: szachywgodzine.pl/