Co rozumiemy pod pojęciem stosunku pracy?
Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym, a pracodawca do zatrudnienia pracownika i płacenia mu wynagrodzenia. Za tą formułką kryją się wyraźne cechy istnienia stosunku pracy, do których zalicza się w szczególności:
- osobiste świadczenie pracy
- podporządkowanie pracodawcy
- ryzyko pracodawcy
- odpłatność pracy
- trwałość i ciągłość stosunku pracy
Zawarcie umowy na takich warunkach jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę faktycznej umowy. Gdy pracodawca zawiera z nami umowę zlecenia, o dzieło czy świadczenie usług, a w rzeczywistości pracujemy w warunkach istnienia stosunku pracy, to taki szef naraża się na odpowiedzialność wykroczeniową. Zdarza się również, że ZUS ustalając, że umowa o dzieło (przy tej umowie nie trzeba płacić składek na ubezpieczenia społeczne) ma charakter stosunku pracy lub umowy zlecenia, obciąża takiego pracodawcę składkami za cały okres zatrudnienia pracownika.

Przejdź do następnego slajdu ------>

Jakie korzyści dla pracownika wynikają z zatrudnienia na umowę o pracę?
Zatrudnienie w formie stosunku pracy jest korzystne zarówno dla pracownika, jak i dla pracodawcy. Daje gwarancje wynikające z ubezpieczenia wypadkowego, rentowego i emerytalnego. Pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę korzysta też z ochrony zawartej w przepisach Kodeksu pracy – ma:
- zapewnioną minimalną wysokość wynagrodzenia za pracę
- prawo do urlopu wypoczynkowego
- prawo do wymaganych przerw w pracy
- prawo do uprawnień związanych z byciem rodzicem.

Przejdź do następnego slajdu ------>

Czy inne formy zatrudnienia dają nam podobne gwarancje jak umowa o pracę?
Zawarcie umowy cywilnoprawnej nie oznacza takich samych przywilejów jak przy zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę. Podstawowa różnica pomiędzy tymi formami zatrudnienia jest taka, że do umów cywilnoprawnych zastosowanie mają przepisy Kodeksu cywilnego, a nie Kodeksu pracy. Oznacza to, że osoba zatrudniona na przykład na podstawie umowy zlecenia nie będzie miała prawa m.in. do:
- urlopu wypoczynkowego
- ochrony przed rozwiązaniem umowy
- dodatkowego wynagrodzenia w związku z wykonywaniem pracy w godzinach nadliczbowych.

Przejdź do następnego slajdu ------>

Jakie są najistotniejsze różnice pomiędzy różnymi rodzajami umów?
Umowy cywilnoprawne to najczęściej:
- umowa zlecenia
- umowa o dzieło
- umowa o świadczenie usług
Umowa zlecenia i umowa o świadczenie usług to umowy na wykonanie określonej czynności prawnej lub świadczenia jakiejś usługi. Przyjmujący zlecenie lub świadczący usługi nie bierze na siebie ryzyka pomyślnego wyniku wykonywanej czynności – jego odpowiedzialność za właściwe wykonanie umowy oparta jest na zasadzie starannego działania. Umowa o dzieło natomiast jest umową zobowiązującą do osiągnięcia umówionego rezultatu i tu wykonawca ponosi odpowiedzialność za ewentualne błędy w wykonywanej pracy. Jak widać różnice pomiędzy umowami cywilnoprawnymi, a stosunkiem pracy są znaczne. Pomimo tego pracodawcy często proponują nam zawarcie umowy cywilnoprawnej zamiast umowy o pracę. Jeśli jednak zatrudnienie ma cechy charakterystyczne dla stosunku pracy, wówczas możemy dochodzić takiego ustalenia przed sądem pracy lub poprosić o pomoc inspekcję pracy.

Przejdź do następnego slajdu ------>