Panowie nie mają dziś łatwo, oj, nie mają. Mamy popkulturę, mamy uniseks, a z drugiej strony mamy, paradoksalnie, łatki, które przypinamy poszczególnym płciom. Tyle że role łatek (płci też) się odwróciły i, przynajmniej w mediach, promowany jest wizerunek "silnej baby", "feministki" i "singielki", a męskość, o którą prosiła Danuta Rinn, pytając "gdzie te chłopy, orły, sokoły...", wydaje się, że uciekła, gdzie pieprz rośnie. Na szczęście próbują nam to tylko wmówić rozmaite kolorowe periodyki.
Złożoność męskiej natury, o której w tych periodykach rzadko przeczytamy, świetnie pokazuje antologia "Projekt mężczyzna". Zbiór opowiadań z płcią męską w roli głównej swoją premierę miał podczas zakończonego we Wrocławiu w niedzielę 5. Międzynarodowego Festiwalu Opowiadania.
Pomysłodawczynie, które dokonały wyboru utworów, czyli dziennikarka Justyna Sobolewska oraz wrocławska poetka i dziennikarka Agnieszka Wolny-Hamkało, podjęły się odważnego zadania. W jednym miejscu zebrały "męskie" opowiadania Mirona Białoszewskiego, Tadeusza Różewicza czy Piotra Siemiona, z drugiej strony udzieliły głosu Hannie Bakule i Zycie Rudzkiej, a także młodym twórcom, np. Błażejowi Dzikowskiemu czy Agnieszce Drotkiewicz.
W podzielonej na cztery części antologii ("Mężczyzna jak dziecko", "Porządny człowiek musi mieć porządny grób", "Pan z papieru" i "Ja ci pokażę, mamo") mamy portrety 24 mężczyzn, widzianych oczami 24 artystów. Niektóre z opowiadań miały swoją premierę już wcześniej ("Blokada" Mirona Białoszewskiego, "Nemezis" Kornela Filipowicza, "Mężczyzna jak dziecko, czyli czym różni się leszcz od karpia" Tadeusza Różewicza, "Stary Kubica i ciemność" Jerzego Pilcha i "Gry terenowe" Janusza Andermana), ale większość z nich powstała "na zamówienie" autorek "Projektu mężczyzna".
Antologia mogłaby równie dobrze nazywać się "Podręcznik obsługi mężczyzny", bo w każdej z części książki mamy opisane inne męskie cechy. Bakuła w "Dominie" portretuje naiwność mało atrakcyjnego Jeffa, Błażej Dzikowski w "Moim tacie" pisze o ojcowskiej miłości, a zmarły 20 lat temu powieściopisarz i nowelista Kornel Filipowicz - o męskiej niedojrzałości.
Podobnie jak opowiadanie Filipowicza, krótką formę Różewicza autorki literackiej kompilacji umieściły w części "Mężczyzna jak dziecko". W swoim opowiadaniu wrocławski poeta i prozaik odniósł się, w bardzo zabawny sposób, do konwencji dzieła Filipowicza i tytułu jego powieści, zatytułowanej właśnie "Mężczyzna jak dziecko". Opisy sytuacji i dwóch bohaterów (Gadulewicz i inżynier Niedołęga) z nagromadzeniem przymiotników ("Gadulewicz poprawił żółte sznurówki u wysokich lakierowanych i trochę prowincjonalnych butów "oficerskich" i zaciągnął się głęboko sportem, który okazał się zmarłą w jego kieszeni rosówką...") i naigrywanie się z wędkarskiej męskiej pasji to jeden z lepszych punktów całej antologii.
Warto też zwrócić uwagę na gejowskie opowiadanie Mirona Białoszewskiego (tu pod lupę wzięta została męska próżność), którego, jako jedynego, nie przyporządkowano do żadnej z czterech części antologii.
"Projekt mężczyzna" to męskie portrety namalowane odważnie, mądrze, a czasem z przymrużeniem oka. Do czytania chronologicznie lub wyrywkowo.
Naprawdę warto.
"Projekt mężczyzna" to...
...24 opowiadania z płcią męską w roli głównej.
Wyboru utworów dokonały Justyna Sobolewska i Agnieszka Wolny-Hamkało. O różnych aspektach męskiej natury piszą m.in. Tadeusz Różewicz, Miron Białoszewski, Piotr Siemion, Jerzy Pilch, Agnieszka Drotkiewicz, Łukasz Orbitowski, Hanna Bakuła, Marta Podgórnik, Zyta Rudzka, Agnieszka Dorotkiewicz.
Wydawnictwo: Delikatesy, Kraków Cena: 41,50 zł.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
