Miliony na ratowanie historii

Pomiędzy 90 dolnośląskich zabytków podzielono ponad 5,5 mln zł z budżetu urzędu marszałkowskiego.
- Chcemy, by nasze wsparcie było kotwicą inwestycyjną. Właściciele zdobywają tzw. wkład własny, który pozwala starać się o pieniądze z innych źródeł, np. unijnych - tłumaczy Piotr Borys, wicemarszałek województwa dolnośląskiego.

Skala potrzeb jest bowiem olbrzymia. Prawie żaden z zabytków nie otrzymał sumy, o którą wnioskował. Wyjątkiem jest 100 procent dofinansowania (80 tys. zł) dla parafii rzymskokatolickiej w Złotoryi na konserwację dekoracji malarskich oraz dla parafii w Wiązowie w powiecie strzelińskim (20 tys. zł) na konserwację barokowego ołtarza. Pozostali będą musieli postarać się o dodatkowe wsparcie.

Parafia rzymskokatolicka z Karpacza, która jest właścicielem 300-letniej kaplicy św. Wawrzyńca na szczycie Śnieżki, zwróciła się o 245 tys. zł, a dostała 130 tys. zł.
- Będziemy musieli chyba nieco ograniczyć zakres prac - mówi ksiądz Zenon Stoń.

Narażona na ekstremalne warunki kaplica co jakiś czas wymaga remontu. Ostatnią renowację przeszła 10 lat temu. Obecnie trzeba wymienić nieszczelne okna, naprawić skruszony fundament i poprawić wentylację kaplicy. Najpilniejszych prac konserwacyjnych wymagają malowidła w kopule wieży, zaatakowane przez glony i pasożyty.

O 400 tys. zł starała się parafia Nawiedzenia NMP w Wambierzycach. Przyznano jej 100 tys. zł. Od roku trwa tam ratowanie schodów prowadzących do bazyliki. Do świątyni położonej na niewielkim wzniesieniu wchodzi się po 33 szerokich stopniach, symbolizujących wiek ukrzyżowanego Chrystusa, oraz po 15 węższych (w takim wieku Maryja urodziła Jezusa). Rocznie wchodzi tędy 200 tys. pielgrzymów.

Koszty remontu oszacowano w ubiegłym roku na prawie milion złotych. Parafia za własne pieniądze wykonała projekt i rozpoczęła remont. Ojcowie franciszkanie zabiegali o dotacje, ale sami też pozyskiwali pieniądze, organizując festyny.

- 250 tys. zł przyznał nam minister kultury. Dodatkowe 100 tys. bardzo przybliży nas do zakończenia remontu - cieszy się ojciec Damian Stachowicz, proboszcz wambierzyckiej parafii.
W gorszej sytuacji jest zamek Grodziec w powiecie złotoryjskim. Początkowo miało go nie być na liście beneficjentów. Po interwencjach samorządowców wicemarszałek Piotr Borys przeforsował autopoprawkę.
Zamek dostał wprawdzie 70 tys. zł, ale potrzeba szybko kolejnych 180 tys. zł, żeby zabrać się za remont dziurawego jak sito dachu.

- Boimy się, że zapadnie się i pociągnie za sobą sklepienie - wyjaśnia kasztelan Grodźca Zenon Bernacki. - Jeśli szybko nie znajdziemy reszty pieniędzy na remont, będziemy musieli w przyszłym roku zamknąć zamek, by nie stwarzać zagrożenia dla turystów.

Wicemarszałek Piotr Borys radzi, by właściciele obiektów starali się jeszcze o unijne pieniądze z Regionalnego Programu Operacyjnego. Na turystykę kulturową jest tam do podziału 250 mln zł. Nabór rusza 31 marca. - Właściciele zabytków muszą wykazać we wniosku, że ich obiekty mają potencjał turystyczny i że remont wpłynie na zwiększenie ruchu turystycznego - tłumaczy Piotr Borys.
Pieniądze te mają być uruchomione jeszcze w tym roku.

Jak podzielili

Najwięcej pieniędzy samorząd województwa zdecydował się przekazać obiektom na terenie powiatu wrocławskiego. Trafi tam 600 tys. zł.
- Przy podziale staraliśmy się zachować równowagę, by pieniądze nie trafiły tylko do obiektów we Wrocławiu i okolicach - zapewnia przewodniczący sejmiku Jerzy Pokój.

Zabytki w powiecie jeleniogórskim dostaną 590 tys., świdnickim - 540 tys., a w kłodzkim - 530 tys. zł. Na pozostałe powiaty przypadło od 20 tys. do ponad 300 tys. zł. O dofinansowanie mogły ubiegać się obiekty, których właścicielami są diecezje, samorządy, fundacje lub osoby prywatne. Największą grupą beneficjentów są parafie. Najwyższą dotację - 130 tys. zł - dostała parafia w Karpaczu.

Współpraca: PEKA, PIEL